Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης. Παίζουν οι: Γιάννης Αναστασάκης, Μιχάλης Βαλάσογλου, Θανάσης Ισιδώρου, Άρης Κασαπίδης, Τάσος Κορκός, Κώστας Κορωναίος, Δαυίδ Μαλτέζε, Ερρίκος Μηλιάρης, Μαρία Παρασύρη, Αλεξία Σαπρανίδου, Φοίβος Συμεωνίδης και Γιώργος Χρυσοστόμου.
Το θέατρο του Άρη Μπινιάρη είναι βγαλμένο από τους εφιάλτες της μεταλλαγμένης μετανεωτερικότητας που ζούμε. Αισθητικά είναι επηρεασμένο από τo ζοφερό τρόμο των Slipknot, το φουτουριστικό punk του Mad Max, φέρει την αλλόκοτη αισθητήρια χαρμολύπη των μασκών της Commedia dell’arte και τον απόκοσμο αποκρυφισμό των έργων του H.R. Giger. Αυτό δεν πραγματώνεται στην σκηνή, όμως, σαν μια άσκηση εικαστικής ακρίβειας ή σαν αφηρημένη υιοθέτηση μιας κάποιας καλαισθησίας. Κάθε άλλο. Η αλλόκοσμη αισθητική του Μπινιάρη ενσωματώνεται απόλυτα στην καλλιτεχνική οπτική του για την τρομακτική εποχή μας.
Από την ροκ πρόζα του «Θείου Τραγιού», την πολύχρωμη δυστοπία της «Φάρμας των Ζώων», την terror εκδοχή του «Προμηθέα Δεσμώτη» στην Επίδαυρο, ο Άρης Μπινιάρης επιστρέφει στο ελληνικό και διεθνές θεατρικό παρελθόν για να αλιεύσει την πρώτη θεατρική του ύλη και εν συνεχεία να την μεταλλάξει με την ιδιαίτερη σκηνοθετική του ματιά. Θα μου πείτε και τι διαφορετικό έχει αυτή η διαδικασία στη συγκεκριμένη περίπτωση; Ακριβώς αυτή είναι η λειτουργία του θεάτρου; Φυσικά και είναι. Μόνο που εδώ το αισθητικό κομμάτι προσθέτει με υποδειγματικό τρόπο ποιοτικά χαρακτηριστικά στο θεατρικό αποτέλεσμα. Αυτό συμβαίνει και στην περίπτωση της «Ανόδου του Αρτούρο Ούι».
Το μπρεχτικό κείμενο, αυτή η «μακάβρια φάρσα» όπως περιγράφεται εμφατικά στο οπισθόφυλλο της ελληνικής μετάφρασής του, περιγράφει τη γραμμική άνοδο του φασισμό κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου. Ο σπουδαίος Μπέρτολτ Μπρεχτ τη μεταφέρει βέβαια στην Αμερική του Κραχ για να δείξει ότι ο φασισμός μπορεί να γεννηθεί παντού και πάντα αν το επιτρέψουν οι συνθήκες, επιπλέον εμπλέκει τη μαφία στην ιστορία για να συνδέσει με ξεκάθαρο τρόπο τη σχέση των οικονομικών συμφερόντων και του κυνισμού της πολιτικής. Παρόλα αυτά, η «Άνοδος του Αρτούρο Ούι» δεν έχει να προσθέσει ιδιαίτερη γνώση στην ανάγνωση του φασισμού του σήμερα, την εποχή μάλιστα που δεν έχουμε καταφέρει να αποκωδικοποιήσουμε επαρκώς εν εξελίξει κοινωνικά φαινόμενα όπως το alt right, τις μοντέρνες απολυταρχίες της ανατολής, την εκκόλαψη του αυγού του φιδιού στα social media και πολλά άλλα. Αλλά μήπως όμως ο «Αρτούρος Ούι» μας προσφέρει πολύτιμα εργαλεία για να ερμηνεύσουμε το παρόν;
Σε αυτό ακριβώς το ερώτημα απαντά θετικά ο Άρης Μπινιάρης, κινούμενος προς δύο κατευθύνσεις. Από τη μια να ενσαρκώσει την αισθητικοποίηση της πολιτικής και τη θεατρικοποίηση του φασισμού, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά να αλλάζει προσωπεία και να γίνεται αρεστός στη μάζα. Το ελκυστικό φαίνεσθαι του φασισμού είναι πρωταγωνιστής στην σκηνή του θεάτρου ARK. Σαγηνευτικό και εύληπτο στοχεύει στα ανθρώπινα ένστικτα του ανθρώπου. Σε αυτό ακριβώς το σημείο είναι που στοχεύει και το θέατρο του Άρη Μπινιάρη. Στο να καταδείξει, δηλαδή, ότι ο άνθρωπος είναι απλά το πιο πολιτισμένο από τα ζώα (αν ακόμη και αυτό μπορεί να αμφισβητηθεί). Ότι ο άνθρωπος είναι έρμαιο χαμηλών ενστίκτων που έρχονται και πάλι στην επιφάνεια όταν κάποιος πάρει το φαγητό από το τραπέζι του.
Ο Αρτούρο Ούι και οι πιστοί συνοδοιπόροι του βαριανασαίνουν σαν αφηνιασμένα θηρία πάνω στην σκηνή. Το σώμα τους είναι σκυφτό. Θαρρείς ότι λίγο ακόμη και θα περπατήσουν στα τέσσερα, σαν τους μακρινούς προγόνους τους (βλέπε «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος»). Τα πόδια των αντιπάλων της φασιστικής συμμορίας λυγίζουν από το φόβο. Η δικαιοσύνη είναι τυφλή (ευφυέστατο το ενδυματολογικό εύρημα που έχει επιμεληθεί ο Πάρις Μέξης), σαν ζώο χωρίς όραση ακολουθεί την αγέλη. Και ο ορθολογισμός; Ο πολιτισμός μας; Που βρίσκεται;
Σε συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες ο πολιτισμός κλειδώνεται στα αμπάρια της κοινωνικής λειτουργίας (σαν αυτά που ανοίγουν και κλείνουν κατά τη διάρκεια της παράστασης). Όταν εξασκηθούν αρκετά τα αρχέγονα ένστικτά μας, τότε πάνω στο ματωμένο τερέν θα ξαναπεραστούν -κατά το δοκούν- οι γραμμές και θα ξαναστηθούν τα τέρματα του ανθρώπινου πολιτισμού για να αρχίσει το ματς από την αρχή. Και οι μακάβριοι φαύλοι κύκλοι της ιστορίας θα εμφανίζονται ξανά και ξανά σαν αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Γιατί να μάθουμε άλλωστε από τα λάθη μας;
Συνολικά οι ερμηνείες του καστ, από τον γελωτοποιό κονφερασιέ μέχρι και το τελευταίο μέλος της συμμορίας του Ούι είναι υψηλού επιπέδου, υπηρετώντας απόλυτα το ζωώδες στοιχείο της σκηνοθετικής οδηγίας. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στον πρωταγωνιστή Γιώργο Χρυσοστόμου, που πραγματοποιεί μια ερμηνεία καριέρα ως Αρτούρο Ούι. Πέρα από την υψηλής αισθητικής ενδυματολογία και σκηνογραφία του Πάρι Μέξη, η κορυφαία μουσική επιμέλεια του Αλέξανδρου Κτιστάκη καθιστά τις μελωδίες πρωταγωνίστριες σε συγκεκριμένες σκηνές (ξέρουμε εξάλλου πόσο μεγάλη σημασία παίζει η μουσική στην σκηνοθεσία του Μπινιάρη). Τέλος, το νεόδμητο θέατρο ARK αποτελεί μια εξαιρετική σκηνή που εξυπηρετεί απόλυτα τους σκοπούς μιας non-mainstream παράστασης.
Θέατρο ARK, Δροσοπούλου 197, Κυψέλη, Τηλ.: 2102113269
