Στη Βικιπαιδεία ο ορισμός του Zero Waste (μηδενικά απορρίματα) αναφέρεται ως “Η φιλοσοφία των μηδενικών απορριμμάτων είναι μια φιλοσοφία που ενθαρρύνει τον επανασχεδιασμό των πόρων, έτσι ώστε όλα τα προϊόντα να επαναχρησιμοποιηθούν.” Αυτή η τάση που τα τελευταία χρόνια έχει εξαπλωθεί ραγδαία στις περισσότερες γωνιές του πλανήτη, μας αφορά και μας επηρεάζει όλους κατά –πάρα- πολύ.
Το ένα τρίτο των τροφίμων που παρασκευάζουμε καταλήγει στα σκουπίδια, γεγονός πολύ λυπηρό αλλά και ανησυχητικό καθώς ο μισός πλανήτης υποσιτίζεται καθημερινά και ο άλλος μισός κυριολεκτικά πετάει το φαγητό του στα σκουπίδια. Ας αναλογιστούμε επίσης τον αντίκτυπο που έχει στον πλανήτη το γεγονός ότι οι συσκευασίες μιας χρήσης αυξάνονται και πληθύνονται μέρα με τη μέρα με τα αποτελέσματα να είναι δραματικά. Ο όγκος των απορριμάτων αυξάνεται, η θερμοκρασία της γης φτάνει στα ύψη και το λεγόμενο ενεργειακό μας αποτύπωμα έχει πάρει φωτιά. Ενεργειακό αποτύπωμα θεωρείται το σύνολο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούνται από ένα άτομο, υπηρεσία ή προϊόν, εκφρασμένο ως διοξειδίου του άνθρακα.
Το κίνημα Zero Waste με πολύ απλά και κατανοητά λόγια πρεσβεύει αυτά τα 5 ‘’Re’’ που το ορίζουν:
Refuse (Άρνηση): για τα προϊόντα που μας δίνονται δωρεάν από διαφημιστικές καμπάνιες, όπως στυλό ή αναπτήρες, που καταλήγουν πάντα σχεδόν πάντα στα σκουπίδια.
Reduce (Μείωση): για τα προϊόντα που αγοράζουμε χωρίς στην πραγματικότητα να χρειαζόμαστε λόγω υπερκατανάλωσης τις περσσότερς φορές.
Reuse (Επαναχρησιμοποίηση): για τα προϊόντα που μπορούμε να δώσουμε μια νέα χρησιμότητα.
Repair (Επιδιόρθωση): για τα προϊόντα που μπορούν να επιδιορθωθούν αντί να αντικατασταθούν με καινούρια.
Recycle (Ανακύκλωση): για τα προϊόντα που μπορούν να ξεκινήσουν έναν νέο κύκλο ζωής αντί να πεταχτούν αμέσως.
Το 2002 ιδρύθηκε η Διεθνή Ένωση Μηδενικής Παραγωγής Απορριμμάτων (Zero Waste International Alliance, ZWIA) η οποία προσπαθεί να εντάξει όλους μας σε αυτό τον πιο ‘πράσινο’ – οικολογικό τρόπο ζωής. Τα μέλη του κινήματος συστήνονται και δηλώνουν φωναχτά πως δεν χρειάζονται 5 ανθρώποι που να εφαρμόζουν την Zero Waste λογική σωστά, αλλά ένα εκατομμύριο ανθρώπους που να την προσπαθούν έστω και λάθος. Κάθε προσπάθεια μικρή ή μεγάλη μπορεί να έχει φοβερά μεγάλο αντίκτυπο στον πλανήτη μας. Μην ξεχνάμε επίσης πως τα μικρά παιδιά κατέχουν μιμητική αντίδραση και σκέψη οπότε αν μας βλέπουν να λειτουργούμε πιο ‘πράσινα’ σίγουρα θα το προσπαθήσουν μελλοντικά και τα ίδια.
Η θλιβερή αλήθεια είναι ότι ο πλανήτης μας βουλιάζει στα πλαστικά και προφανώς δεν μπορεί να βρεθεί μια άμεση λύση από το πουθενά. Η κατάσταση χρίζει μιας ολιστικής προσέγγισης και συμπεριφοράς καθώς με πολύ μικρές αλλαγές στις συνήθειες μας θα υπήρχε όντως ουσιαστική διαφορά της κατάστασης. Αν καταφέρναμε να πείσουμε τον εαυτό μας να μην αποδέχεται τα πάντα έτσι όπως είναι και να σκεφτόμαστεν πέρα από τον συνηθισμένο μας τρόπο θα βλέπαμε από την αρχή διαφορά στην καθημερινότητα μας.
Με άλλα λόγια θα βοηθούσε μέγιστα αν δεν βλέπαμε αυτή την τρομακτικά ‘πλαστική’ ρουτίνα μας ως φυσιολογική. Κάποιες από τις πολύ μικρές αλλαγές που θα μπορούσε να εφαρμόσει κάποιος για να σώσει πρώτα τον εαυτό του και μετά τον πλανήτη μας είναι:
– Χρησιμοποιείστε οδοντόβουρτα από μπαμπού και όχι πλαστικές (σπάνια ανακυκλώνονται).
– Έχετε μαζί σας ένα γυάλινο μπουκαλάκι νερό για να το ξαναγεμίζεται όπου βρίσκεστε μειώνοντας έτσι την ανάγκη του ‘να σταματήσω λίγο να πάρω ένα μπουκάλι νερό’ (σίγουρα πλαστικό).
– Κατά την επίσκεψη σας στο σουπερμάρκετ ή στα πολυκαταστήματα προτιμήστε να έχετε μαζί σακούλες πολλαπλών χρήσεων ή τα λεγόμενα ‘διχτάκια’ που είναι πολύ βολικά και εξυπηρετικά με σχεδόν μηδενικό ενεργειακό αποτύπωμα.
– Μην αφήνετε το ψυγείο σας να παραγεμίζει με τρόφιμα καθώς έτσι δεν μπορείτε να δείτε τι ακριβώς λήγει και πότε και έτσι το προϊόν καταλήγει στα σκουπίδια.
– Ακόμα και οι φλούδες από τα λαχανικά και τα φρούτα μπορούν να φανούν πολύ χρήσιμες. Οι λεμονόκουπες που έχουν ήδη στιφτεί γίνοται πολύ καλό καθαριστικό για τα κατσαρολικά σας, καθώς επίσης και οι φλούδες από τις ντομάτες, τα αγγούρια κτλ μπορούν να συντελέσουν στη δημιουργία σάλτσας ή και υλικού για φαγητό (δοκιμάστε να εντάξετε τα απομεινάρια της ντομάτας στα γεμιστά σαν γέμιση αλλά και αλεσμένα κάτω στο ταψί σαν βάση για το φαγητό μαζί με λίγη φρυγανιά).
Το ερώτημα παραμένει ακριβώς όπως το είχε θέσει η Βρετανίδα ανθρωπολόγος – πρωτευοντολόγος Jane Goodall (Roots & Shoots Greece, 2018) «Ό,τι αποφασίσεις να πράξεις κάνει τη διαφορά και πρέπει να αποφασίσεις, τι είδους διαφορά θα ήθελες να κάνεις;»
Πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες και ενδελεχή έρευνα σε μερικά καίρια ζητήματα επί του θέματος μπορείτε να βρείτε στον «Άτλα του Πλαστικού». Η προσαρμογή του Άτλαντα στα Ελληνικά πραγματοποιήθηκε από το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ στη Θεσσαλονίκη σε συνεργασία με την Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, την Greenpeace Ελλάς και την WWF Ελλάς.
Μπορείτε να τον βρείτε εδώ:
https://gr.boell.org.pdf
