Ένα μαγειρείο στην Άνω πόλη της Πάτρας, κρατά ζωντανές τις μαγειρικές μνήμες μιας άλλης εποχής.
Σε μια εποχή που οι τάσεις διαδέχονται η μία την άλλη και το παραδοσιακό θεωρείται πλέον παρωχημένο, είναι μεγάλη τύχη να ανακαλύπτεις χώρους και ανθρώπους μέσα σε αυτούς, που σε πείσμα των καιρών, κρατούν για χρόνια ζωντανή τη μαγειρική τους ταυτότητα μέσα σε ένα περιβάλλον αυθεντικό. Χώρους με αύρα άλλης εποχής, που διατηρούν αναλλοίωτη τη γεύση του παραδοσιακού φαγητού και κρατούν ζωντανές τις γαστρονομικές ρίζες του τόπου.
Αυτή είναι η ιστορία της Ευανθίας Κρίκη και του οινομαγειρείου η Κρήνη.
Στην παλιά πόλη των Πατρών, σε μια συνοικία που άλλοτε ήταν γνωστή για τα μαγειρεία και τα οινοπωλεία της, σήμερα η Κρήνη έχει απομείνει ως το τελευταίο προπύργιο μίας άλλης εποχής. Με ιστορία 75 ετών, συνεχίζει να σερβίρει φαγητό γεμάτο θαλπωρή, με τις συνταγές της οικογένειας της κυρίας Ευανθίας να περνούν από γενιά σε γενιά.
Έφθασα στο μαγειρείο στις 12 το μεσημέρι ακριβώς, την ώρα που ανοίγει τις πόρτες του. Το εσωτερικό του παραπέμπει σε καπηλειό. Μεγάλα σφραγισμένα κρασοβάρελα στέκονται επάνω σε ράγες τρένου πλάι σε ξύλινα τραπέζια, παλιές φωτογραφίες και μια κιθάρα κρέμονται στους τοίχους, ένα μεγαλοπρεπές «μη βλασφημείτε» στην είσοδο, και στο βάθος ο πάγκος με τα φαγητά της ημέρας.
Από τις κατσαρόλες και τα ταψιά που βρίσκονται παραταγμένα σε ακανόνιστη σειρά, βγαίνουν μουσακάδες και παστίτσια, γιουβαρλάκια και λαχανονοντολμάδες αυγοκοφτοί με χωριάτικα αυγά, κουνουπίδι στιφάδο, πατσάς μοσχαρίσιος, κοτόσουπα, αλλά και τα πιο νόστιμα ρεβίθια φούρνου σε ολόκληρη την Πάτρα. Οι γεμιστές ντομάτες και πιπεριές μοσχομυρίζουν δυόσμο κομμένο από τον κήπο.
«Η οικογένειά μου κατάγεται από την Κρήνη. Έναν οικισμό στα νότια προάστια της Πάτρας. Η γιαγιά μου μετακόμισε στην Πάτρα το 1948 και ξεκίνησε να πουλά το κρασί που παρήγαγε η οικογένεια. Μαζί με το κρασί άρχισε να φτιάχνει και τους πρώτους μεζέδες. Το 1962 το οινοπωλείο μετασχηματίζετε σε ένα κανονικό εστιατόριο και τα ηνία αναλαμβάνει πλέον η κυρία Χαρίκλεια, η μητέρα μου. Μέχρι το 1993 λειτουργούσε από τις 5 το πρωί, ταΐζοντας τους εργάτες των εργοστασίων και κρατούσε έως τα μεσάνυχτα, με τους θαμώνες του κρασιού και του τσίπουρου.
Πατσάς και γίδα βραστή, ξερός βακαλάος βραστός, πλακί και σαβόρο, φασολάδα, γαύρος μπουργέτο μαζί με τα ρεβίθια, ήταν τα σταθερά πιάτα της εποχής. Τα ίδια πιάτα συνεχίζω να φτιάχνω και εγώ σήμερα. Ο Βακαλάος, τα ρεβίθια, η φασολάδα και ο πατσάς δε λείπουν ποτέ.»
Το 1993 αναλαμβάνει πλέον η Ευανθία και το μαγειρείο λειτουργεί μεσημέρι και βράδυ με όλα τα μέλη της οικογένειας Κρίκη να κρατούν το καθένα το δικό του πόστο. Η γιαγιά πλέον Χαρίκλεια και η κόρη Ευανθία στην κουζίνα, και ο δύο γιοί στην σάλα και το σέρβις. Αυτό συνεχίστηκε έως τα τέλη του 2019. Σήμερα σερβίρει καθημερινά, από τις 12 το μεσημέρι μέχρι τις 4 το απόγευμα.
Το εστιατόριο λειτουργεί ανελλιπώς από το 1948 και κλείνει μόνο κάθε Κυριακή, γιατί η Ευανθία την Κυριακή την αφιερώνει στην εκκλησία.
«Πλέον τα παιδιά μου έχουν φύγει και τρέχω την επιχείρηση μόνη μου. Ξυπνώ καθημερινά στις 3 με 4 το πρωί και αρχίζω το μαγείρεμα. Δίνω καθημερινά 70 με 80 μερίδες φαγητό σε πακέτο. Σπανία πλέον θα καθίσει κάποιος εδώ. Τους περισσότερους πελάτες τους γνωρίζω με τα μικρά του ονόματα.»
Όση ώρα μιλάμε, κόσμος μπαίνει και η Ευανθία μου ζητά συγνώμη για λίγο και πηγαίνει να ετοιμάσει τα πακέτα με το φαγητό. Στους περισσοτέρους δεν χρειάζεται να ρωτήσει τι θέλουν, είναι σταθεροί στις επιλογές τους. Υπάρχουν και κάποιοι, χρόνια πελάτες, που τους αρέσει να τους επαναλαμβάνει όλα τα φαγητά που έχει φτιάξει, για να επιλέξουν στο τέλος αυτό που συνήθως διαλέγουν. Πού και πού μπαίνει και κάποιους με διάθεση να φάει κάτι διαφορετικό. Σήμερα το μενού έχει και γίδα στιφάδο.
«Τη γίδα μου την είχε ζητήσει ένας πελάτης. Όταν λοιπόν βρήκα, έφτιαξα μία κατσαρόλα. Έγινε ανάρπαστη.» Οι μερίδες χορταστικές όσο δε πάει, οι τιμές δε, έρχονται από το χρονοντούλαπο μιας άλλης εποχής.
« Έτσι έμαθα, έτσι συνεχίζω. Δουλεύω μόνη μου, δεν έχω υπαλλήλους. Τα κρέατα, τα ψάρια και το ψωμί, είναι αυστηρά από τα καταστήματα της γειτονιάς. Πολλά από τα λαχανικά και τα αυγά είναι δικά μου.»
Μέσα από τα μάτια της βγαίνει μια γλυκιά κούραση, αλλά και μια ασυγκράτητη ενέργεια καθώς μιλά για το μαγαζί της και τα όσα όμορφα και άσχημα η μνήμη ανακαλεί .
«Μια ζωή ολόκληρη την πέρασα μέσα σε αυτούς τους τοίχους, πάνω από αυτές τις κατσαρόλες. Σπούδασα τα παιδιά μου με αυτό το μαγειρείο. Συνεχίζω να δουλεύω μόνη μου, γιατί αυτό μου αρέσει να κάνω, γιατί νιώθω καλά. Αυτό έκανε η γιαγιά μου, αυτό έκανε και η μητέρα μου, αυτό θα συνεχίσω να κάνω και εγώ μέρα την ημέρα. Δε σκέφτομαι το αύριο, ζω την κάθε μέρα όπως έχω μάθει. Δεν μπορώ να αφήσω αυτούς τους ανθρώπους που ταΐζω καθημερινά. »
Δε νομίζω πως θα μπορούσα να έχω καλύτερο επίλογο για το άρθρο μου.
Απόλαυσα το φαγητό που απλόχερα μου προσέφερε η Ευανθία, την ευχαρίστησα θερμά και πήρα τον δρόμο της επιστροφής με μία μόνο σκέψη να με ακολουθεί: με ποιον τρόπο θα σώσουμε αυτό το τόσο σημαντικό και τόσο σπάνιο πια κομμάτι της λαογραφίας του τόπου μας..
ΟΙΝΟΜΑΓΕΙΡΕΙΟ Η ΚΡΗΝΗ
Ελληνική κλασσική Κουζίνα
Διεύθυνση: Παντοκράτορος 57, Πάτρα, 26 331
Ώρες λειτ: καθημ. 12:00-16:00, Κυρ. Κλειστά
Τηλ: 26130 25592
Τιμή: 6-10€
