Δυο διαχρονικά γευστικά «διαμάντια» έγραψαν και συνεχίζουν να γράφουν ιστορία, δημιουργώντας μια μικρή κοιτίδα γαστρονομικού πολιτισμού.
Η ευρύτερη περιοχή του Αμύνταιου είναι ένας θαυμαστός τόπος, μοναδικής φυσικής ομορφιάς. Ένας, τόπος πλούσιος σε ήθη και έθιμα, με μακρά οινική παράδοση, ιστορικά μνημεία βυζαντινού χαρακτήρα και παραδοσιακούς οικισμούς. Σε αυτή την γωνιά του χάρτη στο βορεινό σύνορο της Δυτικής Μακεδονίας, δύο εστιατόρια αποφάσισαν να γράψουν την δική τους ιστορία, δημιουργώντας μια μικρή κοιτίδα γαστρονομικού πολιτισμού. Μετέτρεψαν την φυσιολατρικού και αμπελοοινικού ενδιαφέροντος, περιοχή του Αμύνταιου, σε μια ταξιδιωτική γαστρονομική εμπειρία. Και οι δύο οικογενειακές επιχειρήσεις παρέχουν και τη δυνατότητα διαμονής διατηρώντας τους δικούς τους ξενώνες.
Ταβέρνα Θωμάς
Στην είσοδο του Σκλήθρου, ενός καταπράσινου χωριού στους πρόποδες του ορεινού όγκου με την ονομασία Βίτσι, κυριολεκτικά στην μέση του πουθενά θα συναντήσετε την Ταβέρνα Θωμάς. Μια οικογενειακή ταβέρνα με ιστορία 50 ετών στις πλάτες της, δημιούργημα του Θωμά και της Ελένης Πασπάλη. Η ίδια η οικογένεια αποτελεί τον πυλώνα του εστιατορίου, καθώς τα παιδιά αλλά και τα εγγόνια των πρώτων ιδιοκτήτων συνεχίζουν επάξια την μακρά εστιατορική παράδοση.
Ο χώρος αποπνέει μια αρχοντιά, με έντονα ρουστίκ στοιχεία, φέρνοντας στο νου εστιατόρια πολυτελείας περασμένων εποχών. Πέτρα κα ξύλο, βαριά ασημικά και έπιπλα, μπαρόκ αισθητικής μπουφέδες με κρυστάλλινα ποτήρια και το προσεγμένο art de la table, χαρακτηρίζουν αυτό το ατμοσφαιρικό εστιατόριο–ταβέρνα. Στην κουζίνα τα ηνία έχει ο πατέρας Νίκος Πασπάλης και η μητέρα Ελένη ενώ οι δυο γιοι, Θωμάς και Βαγγέλης έχουν αναλάβει τους τομείς το κρασί και τα επιδόρπια, αντίστοιχα.
Ξεκινώντας από το κρασί, μια ξενάγηση στο κελάρι, με ξεναγό τον Θωμά θα σας φέρει μπροστά σε μια επιβλητική συλλογή που αριθμεί 500 και πλέον ετικέτες. Μεγάλοι οινοπαραγωγοί και μικρότερες οινοποιητικές μονάδες, πλάι σε σπάνιες χρονιές και magnum εμφιαλώσεις, με κυρίαρχο πρωταγωνιστή το γοητευτικό ξινόμαυρο μέσω των κυριότερων εκφραστών του.
Η μαγειρική φιλοσοφία του Θωμά, στηρίζεται στο δίπτυχο: γεύση μέσα από τον εκσυγχρονισμό της παράδοσης και ποιοτική κρεατοφαγία. Υψηλής ποιότητας τοπικά προϊόντα και εκλεκτά τυριά από όλη την Ελλάδα συμπληρώνουν τη φιλοσοφία. Διαχρονικές σπεσιαλιτέ είναι το σνίτσελ «Θωμάς» με μανιτάρια και λευκή σάλτσα, ένα πιάτο γλυκιάς ρετρό θαλπωρής, και οι «προτάσεις με κιμά» όπως τα κατσικίσια μπιφτεκάκια και τα βουβαλίσια σουτζουκάκια. Τα άγρια μανιτάρια μαγειρεύονται με τραχανά και κριθαράκι εν είδει τραχανότου ή κριθαρότου, ενώ κλασική επιλογή παραμένουν τα σκορδοβουτυράτα σαλιγκάρια.
Το μελωμένο αρνί με ξινό τραχανά και γλυκό μπάτζο, καθώς και η σιγομαγειρεμένη μοσχαρίσια ουρά με ταλιατέλες είναι χαρακτηριστικές επιλογές. Κομψά και με φινέτσα τα επιδόρπια του Βαγγέλη Πασπάλη κλείνουν επιτυχημένα το γεύμα. Το κρεμέ λευκής σοκολάτας με κροκό Κοζάνης –μανταρίνι και crumble βουτύρου, είναι ένα γλυκό με εστιατορικό χαρακτήρα και ισορροπημένες αντιθέσεις.
Απέναντι από την Ταβέρνα λειτουργεί ο ξενώνας της οικογένειας. Το Αγκωνάρι είναι ένας μικρός πετρόκτιστος ξενώνας που διαθέτει 10 δωμάτια, τρία εκ των οποίων έχουν δικό τους τζάκι.
Αμύνταιο, Φλώρινα, Τηλ.: 23860 31206
Εστιατόριο Κοντοσώρος
Σε κοντινή απόσταση από τον Θωμά στο χωριό Ξινό Νερό, ένα κεφαλοχώρι του νομού Φλώρινας βρίσκεται το εστιατόριο Κοντοσώρος. Άνοιξε το 1989 από τον Νίκο Κοντοσώρο και την Πετρούλα Σέλτσα. Σύντομα μετατράπηκε σε γαστρονομικό σταυροδρόμι και γευστικό προορισμό για όσους επισκέπτονταν την Δυτική Μακεδονία.
Σήμερα τα ηνία της κουζίνας έχει αναλάβει ή κόρη τους, Ιλιάνα Κοντοσώρου με θητεία σε κουζίνες σημαντικών εστιατορίων της Αθήνας, συνεχίζοντας πλάι στην μητέρα της το κληροδότημα που άφησε πίσω του φεύγοντας από την ζωή, ο δημιουργός του και λάτρης της παράδοσης, Νίκος Κοντοσώρος.
Το Αιβάρ, το παραδοσιακό πατέ της περιοχής από πιπεριά Φλωρίνης και ελαιόλαδο δίνει ένα μικρό στίγμα της φιλοσοφίας του εστιατορίου. Εμβληματικό πιάτο του Κοντοσώρου, και χαρακτηριστικό της Μακεδονίτικης κουζίνας είναι το Σουτ Μακάλο. Παραδοσιακοί μοσχαρίσιοι κεφτέδες, με σκορδάτη σάλτσα με αλεύρι και την προσθήκη ζωμού κότας, αρωματισμένη με κρόκο Κοζάνης και κόκκινο πιπέρι.
Εμπνευσμένοι από την παραδοσιακή μακεδονίτικη κουζίνα παρουσιάζουν πιάτα όπως το χοιρινό με σάλτσα λιαστής ντομάτας και φλωρινέλλα, τα μάγουλα με ρεβίθια, πλάι στο διαχρονικά δημοφιλές χοιρινό σε κρούστα, πιπέρι καγιέν και πουρέ καρότου, ενώ χώρο στο μενού βρίσκουν πιάτα όπως ένα bitoque ala russe.
Η εντοπιότητα των υλικών αλλά και η καλλιέργεια των δικών τους λαχανικών στην μικρή τους φάρμα φέρνει στο τραπέζι εξαιρετικές χειροποίητες πίτες, τον δικό τους τραχανά με αγελαδινό βούτυρο, αλλά και τοπικά τυριά με σπιτικές μαρμελάδες.
Η κουζίνα στον Κοντοσώρο ανέκαθεν ήταν μια κουζίνα που δεν δίσταζε να τολμήσει, μπολιάζοντας την γευστική παράδοση του τόπου με τις διεθνείς δημιουργίες. Η μεγάλη τους αγάπη για το κρασί μεταφράζεται σε ένα πέτρινο κελάρι γεμάτο οινικά διαμάντια. Περισσότερες από 200 ετικέτες κρασιών από τον ελληνικό αμπελώνα αλλά και διεθνή, με έμφαση στα οινοποιεία της ευρύτερης περιοχής.
Δίπλα από το εστιατόριο λειτουργεί ο ξενώνας της οικογένειας με έξι παραδοσιακά δωμάτια, για όσους επιθυμούν να συνδυάσουν την γαστρονομική του εμπειρία με μια ολιγοήμερη διαμονή.
Ξινό Νερό, Αμύνταιο, Φλώρινα, Τηλ: 23860 81256
Α’ Δημοσίευση 27.2.2023
Β’ Δημοσίευση 13.5.2023