Σκωτία. Η χώρα με μερικά από τα πιο ιδιαίτερα ουίσκι. Ποιες είναι όμως οι βασικές περιοχές που παράγεται το σκωτσέζικο ουίσκι και ποια τα βασικά χαρακτηριστικά των αποσταγμάτων που δίνουν;
Το ουίσκι, ένα από τα πιο δημοφιλή spirits παγκοσμίως, έχει φανατικούς λάτρεις, με αυτούς που προτιμούν τις σκωτσέζικες ετικέτες, να κρατούν τη μερίδα του λέοντος. Στη Σκωτία άλλωστε, υπάρχουν 143 αποστακτήρια ουίσκι, ενώ δεν είναι λίγοι και οι ανεξάρτητοι εμφιαλωτές. Αυτό όμως που κάνει το σκωτσέζικο ουίσκι ξεχωριστό, είναι ο διαφορετικός χαρακτήρας που έχει (και πιο συγκεκριμένα το single malt), ανάλογα με την περιοχή προέλευσής του, ενώ δεν είναι λίγα τα αποστακτήρια που παράγουν περισσότερες από μια ετικέτες, με εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους χαρακτηριστικά. Αν είσαι λοιπόν του ουίσκι, μπορείς συνεχώς να ψάχνεις και να δοκιμάζεις διαφορετικά αποστάγματα.
Ο σκωτσέζικος χάρτης του ουίσκι χωρίζεται σε 5+1 βασικές περιοχές, άνισες σε ότι αφορά το μέγεθός τους, αλλά εξίσου μεγάλες σε ότι αφορά τη σημασία τους για την παραγωγή του αγαπημένου αποστάγματος. Όπως θα δείτε παρακάτω, οι περιοχές αυτές εμφανίζουν μια τυπικότητα ως προς τα γευστικά και αρωματικά χαρακτηριστικά των ουίσκι που δίνουν, χωρίς βέβαια αυτή να είναι απόλυτη. Ας τις δούμε λοιπόν.
Lowlands
Στα Lowlands, τη νοτιότερη περιοχή της χώρας και εξαιρετικά σημαντική για την παραγωγή ουσκιού, βρίσκονται και οι 2 κυριότερες πόλεις της Σκωτίας, το Εδιμβούργο κι η Γλασκόβη. Στα βόρεια συνορεύει με τα Highlands και το ανάγλυφο της κυριαρχείται από μεγάλες πεδιάδες και εύφορους λόφους, όπου καλλιεργούνται σιτηρά.
Τα ουίσκι των Lowlands χαρακτηρίζονται συνήθως ως απαλά, λόγω της ασυνήθιστης (για τη Σκωτία) τριπλής απόσταξης, η οποία οδηγεί σε ελαφρύτερες και ηπιότερες εκφράσεις για τα αποστάγματα. Είναι ανθικά και με γλυκά αρώματα, ενώ συχνά εμφανίζουν και αρώματα από αγιόκλιμα, τζίντζερ, κανέλα, τοστ και καφέ. Λόγω των παραπάνω χαρακτηριστικών, από εδώ ξεκινούν πολύ συχνά και τα αποστάγματα που θα μπουν στα μίγματα των blended ουίσκι. Ένα χαρακτηριστικό ουίσκι αυτής της περιοχής που μπορείτε να δοκιμάσετε, είναι το Bladnoch Single Malt, 11 years old.
Campbletown
Το Campbletown βρίσκεται απέναντι από τα Lowlands και ουσιαστικά πρόκειται για μια μικρή χερσόνησο που ξεκινάει από τα Highlands. Ως το 1930 θεωρούνταν από η πιο σημαντική παραγωγός ουσκιού στη Σκωτία, αλλά η ποτοαπαγόρευση και το κλείσιμο ενός ανθρακωρυχείου στην περιοχή, την οδήγησε σε μαρασμό. Σήμερα έχει 3 αποστακτήρια, 2 εκ των οποίων λειτουργούν πριν το 1930, ενώ το πιο πρόσφατο ξανάνοιξε το 2004.
Στα ουίσκι του Campbletown θα βρείτε αλμύρα και καπνό, ενώ θα γευτείτε και αρώματα όπως φρούτα, βανίλια και καραμέλα. Για να δείτε το χαρακτηριστικό στυλ τους, μπορείτε να δοκιμάσετε το Glen Scotia Double Cask Whisky.
Highlands
Η πιο βόρεια περιοχή της Σκωτίας και η μεγαλύτερη. Τα oυίσκι από τα Highlands, εμφανίζουν πολλούς διαφορετικούς χαρακτήρες, από γεμάτα και γλυκά στις πιο βόρειες περιοχές, μέχρι τυρφώδη στα δυτικά, που μπορεί να θυμίσουν αρκετά νησιωτικά ουίσκι. Ιστορικά δε, στα Highlands χρησιμοποιούσαν μικρότερους αποστακτήρες σε σχέση με την υπόλοιπη Σκωτία.
Αναφορικά με τα στυλ που μπορείτε να συναντήσετε, στα βόρεια θα βρείτε πιο γεμάτα, γλυκά και πλούσια αποστάγματα, στα νότια πιο ξηρά και φρουτένια (που ίσως σας θυμίσουν αυτά των Lowlands). Αντίθετα, στα δυτικά Highlands θα βρείτε πιο έντονη την παρουσία της τύρφης και του ιωδίου. Θα ήταν λάθος να προτείνει κάποιος ένα μόνο ουίσκι ως χαρακτηριστικό της περιοχής, οπότε θα σας προτείνουμε έστω 2: το Oban Single Malt 14 year old single malt και το Glengoyne 10 Years old single malt.
The Islands
Τα Islands δεν είναι επισήμως μια διαφορετική περιοχή και συνήθως ενσωματώνεται στα Highlands. Παρ’ όλα αυτά, έχει ενδιαφέρον να τα αναφέρουμε ξεχωριστά, μιας και έχουν αποστακτήρια με πολύ μεγάλη φήμη και ιστορία. Δεν είναι εύκολο κάποιος να αποτυπώσει κοινά χαρακτηριστικά στα ουίσκι τους, αφού αυτά εμφανίζουν μεγάλη ποικιλομορφία.
Το χαρακτηριστικό που θα συναντήσετε συχνότερα είναι νότες αλμύρας και τύρφης. Σε κάθε περίπτωση, θα έλεγε κάποιος ότι τα αρώματα αντικατοπτρίζουν το τερουάρ. Προτείνουμε να δοκιμάστε τα Isle of Jura 10 years old single malt και το Talisker 10 years old single malt.
Speyside
Το Speyside, θα μπορούσε να είναι και κομμάτι των Highlands, αφού γεωγραφικά βρίσκεται εγκιβωτισμένο πλήρως εντός τους, στο βορειοανατολικό τους κομμάτι, μεταξύ των πόλεων Inverness και Aberdeen. Ο ποταμός Spey που διατρέχει την περιοχή, δίνει το πολύτιμο νερό του για την παραγωγή των αποσταγμάτων και εδώ βρίσκονται σχεδόν τα μισά (!) από τα αποστακτήρια όλης της Σκωτίας. Οι παραγωγοί, μπορούν να χρησιμοποιήσουν στα ουίσκι τους, είτε την επιγραφή του Speyside είτε των Highlands.
Τυπικά χαρακτηριστικά των ουίσκι της περιοχής, οι γλυκές φρουτένιες νότες, όπως μήλο και αχλάδι, καθώς και βανίλια και μπαχαρικά. Μεγάλο μέρος του γευστικού τους προφίλ προέρχεται από τη διαδικασία ωρίμανσης, καθώς συχνά αυτή γίνεται σε βαρέλια σέρι. Τα παραδείγματα που θα μπορούσαμε να δώσουμε είναι πολλά, καθώς εδώ βρίσκονται κολοσσοί, όπως το Macallan και το Glenfiddich. Εμείς θα σας προτείνουμε το Glenallachie 12 years old single malt.
Islay
Το Islay, είναι το πιο φημισμένο από τα νησιά της Σκωτίας, από την σκοπιά του ουίσκι φυσικά. Βρίσκεται στη δυτική ακτή της χώρας, ενώ μορφολογικά θα λέγαμε ότι μοιάζει περισσότερο με τα Lowlands. Στο νησί βρίσκονται 9 αποστακτήρια, από τα πλέον δημοφιλή και φημισμένα. Το βασικό χαρακτηριστικό των ουίσκι του Islay είναι η τύρφη και τα περισσότερα αποστακτήρια έχουν στο portfolio τους ουίσκι με πολλά τυρφώδη αρώματα.
Άλλωστε η τύρφη -που παράγεται από την αποσύνθεση βρύων και χόρτων-, υπάρχει άφθονη στο νησί και χρησιμοποιείται ως καύσιμη ύλη για το στέγνωμα του βυνοποιημένου σιταριού. Ένα δεύτερο χαρακτηριστικό που θα βρείτε είναι το θαλασσινό στοιχείο, καθώς πολλά από τα ουίσκι εμφανίζουν νότες αλμύρας και ιωδίου. Μια εξαιρετική εισαγωγή στα ουίσκι του Islay είναι το Bowmore 12 years old single malt.
