Παρόλο που στις μέρες μας τα παραδοσιακά έθιμα της χώρας μας δεν έχουν διατηρηθεί αυτούσια αλλά έχουν πάρει μία πιο εμπορευματοποιημένη μορφή, πάμε να ανακαλύψουμε 4 από τις πιο ενδιαφέρουσες παραδόσεις από διάφορα μέρη της Ελλάδας.
Εν έτει 2024, σε λίγο 2025, η αλήθεια είναι πως δεν έχουν διατηρηθεί πολλά από τα έθιμα που είχαν παλαιότερα οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας, κυρίως στην επαρχία, πράγμα αρκετά στενάχωρο, αφού φαίνεται να χάνεται ένα μέρος της ιστορίας και του πολιτισμού της Ελλάδας. Έψαξα και βρήκα λοιπόν, μερικές παραδόσεις, που κρατούσαν οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου και έχουν πολύ ενδιαφέρον! Πάμε να τις ανακαλύψουμε λοιπόν, για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι καινούργιοι.
Οι Μωμόγεροι
Ας ξεκινήσουμε από ένα έθιμο φερμένο από τη βόρεια Ελλάδα, με Ποντιακές ρίζες, τους Μωμόγερους. Διαδραματίζεται το 12ήμερο μεταξύ Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Θεοφανίων και λαμβάνει χώρα σε αρκετές βόρειες περιοχές, αλλά κυρίως στη Δράμα. Τι είναι λοιπόν οι Μωμόγεροι; 
Οι κάτοικοι της περιοχής μεταμφιέζονται με στολές γηραιών ανθρώπων, οπλισμένων με σπαθιά και φορώντας τομάρια από ζώα. Κεντρικό πρόσωπο είναι η νύφη, η οποία αντιπροσωπεύει τη γονιμότητα της φύσης αλλά και ο γέρος με τον νέο, οι οποίοι συγκρούονται για το ποιος θα την κατακτήσει, συμβολίζοντας τον «θάνατο» του παλιού και τον επακόλουθο ερχομό του καινούργιου χρόνου.
Αναμμένο πουρνάρι
Ένα πολύ ενδιαφέρον έθιμο, που η αλήθεια είναι πως το ακούω πρώτη φορά και είναι αυτό με το αναμμένο πουρνάρι. Στα Γιάννενα και στην Άρτα, λοιπόν, έχουν διατηρήσει ένα έθιμο που βασίζεται στο άναμμα ενός πουρναριού από τους βοσκούς την ημέρα της γέννησης του Χριστού. Οι ίδιοι, για να βλέπουν μέσα στο σκοτάδι έκοψαν κλαδιά και τα άναψαν με φωτιά ώστε να γεμίσει το βουνό φως. 
Με βάση αυτό λοιπόν, στα χωριά της Άρτας, οι κάτοικοι όταν πάνε να ευχηθούν στα γειτονικά σπίτια τις γιορτινές μέρες, κρατούν ένα αναμμένο πουρνάρι. Στα Γιάννενα, από την άλλη, κρατούν στην χούφτα τους πουρναρόφυλλα ή δαφνόφυλλα και τα πετούν στο τζάκι μόλις μπουν στο σπίτι. Όταν πιάσουν φωτιά εύχονται «αρνιά, κατσίκια, νύφες και γαμπρούς»!
Το Χριστόψωμο
Το Χριστόψωμο είναι ένα παραδοσιακό έθιμο που πλέον ίσως να τηρείται μόνο σε κάποια νησιά ή σε κάποια χωριά της Ελλάδας. Ζυμώνουν λοιπόν, οι νοικοκυρές του σπιτιού, ανήμερα των Χριστουγέννων το Χριστόψωμο, το στολίζουν σχηματίζοντας με την ζύμη έναν σταυρό και το μοιράζουν σε όσους παρευρίσκονται στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. 
Στην Κεφαλλονιά το χαρακτηριστικό έθιμο περιλαμβάνει και το να μαζευτεί όλη η οικογένεια στο σπίτι του πιο ηλικιωμένου, ενώ στην Θράκη η νοικοκυρά του σπιτιού έφτιαχνε το γλυκό αυτό ψωμάκι, στην μέση του οποίου, άναβε ένα κερί. Στη συνέχεια ο πατέρας κρατούσε το Χριστόψωμο πάνω από το κεφάλι του μικρότερου παιδιού, το οποίο χοροπηδούσε τρεις φορές προσπαθώντας να το κόψει στα δύο. Τελικά, το Χριστόψωμο μοιραζόταν όπως κόβουμε και τη βασιλόπιτα, με μία διαφορά, καθώς το τραπέζι πρέπει να παραμείνει στρωμένο και αφού έχουν τελειώσει όλοι, ώστε να δειπνήσει και η Παναγία.
Κόλιντα Μπάμπω
Και ας πάμε στην Πέλλα και συγκεκριμένα στο έθιμο που αναβιώνουν εκεί κάθε χρόνο, αυτό της «Κόλιντα Μπάμπω». Το βράδυ της 23ης Δεκεμβρίου οι κάτοικοι του νομού Πέλλας ανάβουν φωτιές και φωνάζουν στους δρόμους «Κόλιντα Μπάμπω», που, σύμφωνα με τους Σλάβους, σημαίνει «σφάζουν γιαγιά».
Βέβαια, εμείς στην Ελλάδα το μεταφράζουμε ως «κάλαντα στη γιαγιά». Η φωτιά είναι μία αλληγορία για τις σφαγές βρεφών που έκανε ο βασιλιάς Ηρώδης. Φωνάζουν λοιπόν, οι κάτοικοι, ώστε να προλάβουν να προφυλαχτούν από την φωτιά. Το έθιμο αυτό κρατάει μέχρι να σβήσουν οι φωτιές, δηλαδή νωρίς το πρωί και αυτό σηματοδοτεί πως είναι όλα έτοιμα για να υποδεχθεί ο κόσμος την γέννηση του Χριστού.
