Μια παράσταση φοβερά ευρηματική και δυνατή, δίνει νέο φως στη συγκλονιστική ιστορία του Σοφοκλή για τον Αίαντα– τον άνθρωπο, που μια ζωή πάλευε για την ευτυχία, και πάνω που νόμισε πως έφτασε στην πηγή, πνίγηκε.
Μια ζωή, που είναι δική μας, δεν αξίζει να τη ζούμε. Κι αν συνειδητοποιήσουμε πως τόσα χρόνια έτσι ακριβώς ζούμε, πώς το νόημα και η ανταμοιβή που περιμέναμε από αυτή τη ζωή δεν θα έρθουν, τότε πραγματικά απελπιζόμαστε. Αυτό ακριβώς είναι και που τρελαίνει τον Αίαντα, τον Δον Κιχώτη του Ομήρου και του Σοφοκλή, που βλέπει πως τόσο καιρό πολεμάει ανεμόμυλους, όχι δράκους. Κι όλα αυτά για μια πριγκίπισσα που δεν υπάρχει. Ένα έργο πανανθρώπινο και τόσο έντονο πήραν ο Μιχάλης Σαράντης κι ο Απόστολος Χατζάρας. Ο πρώτος με την απίστευτη ερμηνεία του- και των εννιά ρόλων– κι ο δεύτερος με την πανέμορφη ζωγραφική, έδωσαν μια νέα ζωή στο δράμα, που σίγουρα θα έκανε τον Σοφοκλή περήφανο.
Η πλοκή του Δράματος παραμένει 2,500 χρόνια ίδια. Ο Αίας μια ζωή παλεύει να γίνει ο πιο γενναίος πολεμιστής. Και πράγματι, καταλήγει να είναι μετά τον Αχιλλέα ο πιο θαρραλέος και δυνατός μαχητής του Τρωικού Πολέμου. Αφού ο Αχιλλέας πεθαίνει, το όνειρο μιας ζωής ήρθε η ώρα να γίνει πραγματικότητα: επιτέλους, ο Αίας θα αναγνωριστεί ως πιο σπουδαίος πολεμιστής. Όμως, τελικά αυτή η ώρα μάλλον δεν ήρθε. Ο Αγαμέμνων κι ο Μενέλαος, αρχηγοί του στρατού των Αχαιών, νοθεύουν την ψηφοφορία για το ποιος θα πάρει τα όπλα του νεκρού Αχιλλέα και τα δίνουν στον Οδυσσέα. Αναγνωρίζουν αυτόν ως τον κορυφαίο. Αν και ο Αίας ολοφάνερα είναι ο πιο γενναίος, ο πιο δυνατός. Αυτός αξίζει τα όπλα, αυτός αξίζει να αναγνωριστεί ως συνεχιστής του Αχιλλέα. Μια ζωή παλεύει για ένα και μόνο πράγμα, και πάνω που το πιάνει, αυτό γλιστρά μέσα απ’ τα χέρια του. Απελπίζεται και φτάνει στα άκρα. Οι δικοί του προσπαθούν να τον σταματήσουν από κάποια τρέλα. Μάταια;
Γι’ όλα αυτά μας μίλησε λίγα λεπτά ο πρωταγωνιστής Μιχάλης Σαράντης, αφού μας συστήθηκε, λες και τον γνωρίζαμε σ’ ένα καφέ. Αμέσως εδραιώθηκε μια φιλική ατμόσφαιρα κι ο θεατής μπήκε σταδιακά στον Κόσμο του ήρωα, ξέροντας τι συμβαίνει (πόσο το χρειάζεται αυτό κάθε αρχαίο Δράμα). Αυτήν την τρέλα του Αίαντα, την αγωνία των δικών του ανθρώπων, τον θυμό του Μενέλαου και του Αγαμέμνονα, όλα αυτά και πολλά άλλα τα παρουσίασε τόσο εντυπωσιακά αυτός ο τόσο ταλαντούχος και εργατικός ηθοποιός. Παίζοντας και τους εννιά ρόλους. Πριν το δω, δε μπορούσα ούτε να φανταστώ πως γίνεται κάτι τέτοιο αρμονικά. Στο τέλος της παράστασης μου φάνηκε πιο αρμονικό κι από έναν πολυμελή θίασο.
Ο τρόπος με τον οποίο άλλαζε τον τόνο, το βάθος και την ταχύτητα της φωνής του, ο τρόπος με τον οποίο μια στεκόταν όρθιος, μια λύγιζε τα γόνατα του, μια μιλούσε φοβισμένος κι απελπισμένος, μια δυναμικός και με αυτοπεποίθηση, όχι μόνο έκανε ξεκάθαρο πως κάθε στιγμή μιλούσε άλλος χαρακτήρας. Αλλά και προκαλούσε ένα απίστευτο συναίσθημα. Σε πολλά σημεία, χωρίς ούτε καν να κάνει παύση ανάμεσα στα λόγια δύο διαφορετικών χαρακτήρων, άλλαζε ολόκληρος. Κάθε ρόλο τον έπαιξε πολύ διαφορετικά, αλλά εξίσου εντυπωσιακά. Πραγματικά, ήταν η καλύτερη υποκριτική που έχω δει στη ζωή μου κι ανυπομονώ για τις επόμενες δουλειές του.
Γενικότερα, λάτρεψα την ιδέα να υποδυθεί όλους τους χαρακτήρες ενός αρχαίου δράματος ένας ηθοποιός. Ίσως, συμβολικά να υπονοείται πώς όλοι οι χαρακτήρες μοιάζουν τόσο πολύ, εξίσου πονούν κι εθελοτυφλούν, ή ακόμα βαθύτερα, δεν είναι παρά κομμάτια της ψυχής του ίδιου του Αίαντα. Ιδιαίτερα θα ήθελα να σταθώ στον εκπληκτική ερμηνεία του Αίαντα. Καθώς ο Σαράντης είχε βγάλει την μπλούζα του, έτρεχε πάνω κάτω, κυλιόταν στο πάτωμα και βογγούσε σαν άγριο ζώο και λίκνιζε συνεχώς κάθε άκρο του καταϊδρωμένου κορμιού του, ανατρίχιασα με το πόσο γρήγορα συστελλόταν και διαστελλόταν η κοιλιά του, για να πάρει ανάσα. Οι κραυγές του και οι εκφράσεις του προσώπου του με είχαν αφήσει με το στόμα ανοιχτό. Φαινόταν πραγματικά λες και πάλευε σαν άγριο ζώο, για την επιβίωση του, λες και υπέφερε, ακριβώς όπως ο Αίας. Δεν νομίζω ότι είναι δυνατό ν’ αποδοθούν καλύτερα ο πόνος και η τρέλα του παράλογου ήρωα, που μια ζωή πάλευε μόνο για έναν στόχο, αλλά δεν έφτασε ποτέ εκεί (να αναγνωριστεί, δηλαδή, ως ο πιο άξιος στρατιωτικός). Για έναν στόχο που τελικά δεν έδωσε νόημα στη ζωή του. Για έναν στόχο που μάλλον τον έθεσαν άλλοι για εκείνον. Ένας τόσο βαθύς πόνος είναι σαν η πραγματικότητα να τράβηξε ξαφνικά το πάτωμα κάτω από τα πόδια μας. Αν η ζωή δεν έχει νόημα από μόνη της και εγώ δεν ξέρω πως να της δώσω, τότε τι στο καλό κάνω; Η υπαρξιακή αγωνία του ήρωα είναι η πικρή πρόγευση μιας αναπόφευκτης καταδίκης
Αυτά τα τόσο έντονα συναισθήματα του έργου γίνονταν ακόμα πιο έντονα χάρις τη μυστικιστή μουσική, τα ψυχεδελικά φώτα, τις σκιές, την ηχώ, την εξαιρετική σκηνοθεσία του Γιώργου Νανούρη και τη διασκευή του έργου του Σοφοκλή από τον ποιητή Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο. Μάλιστα, ο επιλογικός μονόλογος του Τεύκρου, αδερφού του Αίαντα, που ο ίδιος ο ποιητής προσέθεσε, ήταν βαθιά συγκινητικός. Μάλιστα, ήταν λες και τον έγραψε ο Σοφοκλής γι’ αυτό ακριβώς το έργο. 
Ωστόσο, η παράσταση δεν είναι μονόλογος. Κι ας μιλά μόνο ένας. Γιατί χωρίς να μιλά, στον Σαράντη απαντά με τη ζωγραφική του ο τόσο ταλαντούχος καλλιτέχνης, Απόστολος Χατζάρας. Οι ζωγραφιές του, εμπνευσμένες από αρχαία μελανόμορφα αγγεία και ίσως μαζί με κάποιες βυζαντινές επιρροές, ήταν απίστευτες. Και το πιο τρελό απ’ όλα, ήταν πως τις δημιουργούσε ζωντανά, κατά τη διάρκεια της παράστασης. Παρά τον μεγάλο βαθμό δυσκολίας, ολοκλήρωσε τα πανέμορφα πορτραίτα όλων των χαρακτήρων σε λίγα λεπτά, χωρίς το οποιοδήποτε λάθος. Ειδικά στο τέλος της παράστασης, όταν έβαλε τον καμβά να μας κοιτά, με αποτέλεσμα να βλέπουμε κάθε πινελιά που άπλωνε στην τρομερή εικόνα του πεσμένου ασπιδοφόρου Αίαντα, πραγματικά ανατρίχιασα. Ήταν σαν να υπήρχε στη σκηνή ένας ακόμη ηθοποιός που αντιδρούσε στον συγκινητικό επίλογο του Σαράντη. Να βλέπεις τον Τεύκρο να μιλά για τον πόνο του, λόγω του πεσμένου αδερφού του, όσο κυριολεκτικά βλέπεις την εικόνα του πεσμένου αδερφού του να παίρνει αργά αργά μορφή- αυτό ήταν τόσο καινοτόμο, τόσο συγκλονιστικό.
Συνοπτικά, ο Αίας ήταν μια ιδιαίτερη και βαθιά συγκινητική παράσταση. Την απόλαυσα, όσο λίγες. Βοήθησε πολλές σκέψεις μου να ξεκαθαρίσουν και πολλά συναισθήματα μου ν’ απελευθερωθούν. Είναι πραγματικά μια παράσταση, που σε αλλάζει. Κλείστε άμεσα εισιτήρια!
