Ο Γρηγόρης Φιλιππάτος επισκέπτεται το Κτήμα Μερκούρη, που σε λίγους μήνες κλείνει 160 χρόνια από την ίδρυση του και μαθαίνει την ιστορία του.
Αυτό το ταξίδι μέχρι το Κορακοχώρι του νομού Ηλείας, λίγα μόλις χιλιόμετρα έξω από τον Πύργο και δυο χιλιόμετρα μακριά από το Κατάκολο, ήταν ένα ταξίδι που είχα στο στόχαστρο εδώ και αρκετό καιρό.
Εδώ βρίσκεται ένα από τα ιστορικότερα ελληνικά οινοποιεία (το δεύτερο παλαιότερο μετά την Αχαΐα Κλάους), προορισμός μοναδικής φυσικής ομορφιάς, που σε τίποτε δεν έχει να ζηλέψει από αυτή των αμπελώνων της Τοσκάνης, με την αρχιτεκτονική των κτισμάτων του κτήματος του να έχει πολλά κοινά στοιχεία με αυτή των ιταλικών οινοποιείων. Εκεί με περίμενε ο Δημήτρης Κανελλακόπουλος-Μερκούρης, η πέμπτη πλέον γενιά της οικογένειας Μερκούρη και από τα χείλη του άκουσα για πρώτη φορά την ιστορία της.
Η ιστορία ξεκινά το 1864 όταν ο κοσμοπολίτης Θεόδωρος Μερκούρης, με επιχειρηματική δράση στην Ιταλία και στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, αγοράζει το πρώτο αγροτεμάχιο στην περιοχή και ασχολείται με τη καλλιέργεια της κορινθιακής σταφίδας. Το 1870 δημιουργεί τον πρώτο αμπελώνα με μοσχεύματα της ποικιλίας «Refosco» από την βόρεια Ιταλία, που τον είχαν εντυπωσιάσει κατά την διαμονή του εκεί. Από τη συγκεκριμένη ποικιλία προέρχονται οι εμβληματικές ετικέτες του κτήματος: Κτήμα Μερκούρη και Κτήμα Μερκούρη Cava, καθώς και το Κλώνος Μερκούρη-Refosco, από τον αυτόριζο ιστορικό αμπελώνα του 1870.
Μέχρι τις αρχές του 20 ου αιώνα η καλλιέργεια οίνου γίνεται η βασική επαγγελματική δραστηριότητα της οικογένειας, παράλληλα με τη παραγωγή ελαιόλαδου. Το 1930 ο Λεωνίδας Μερκούρης δημιουργεί το κτιριακό συγκρότημά του κτήματος στην μορφή που το αντικρίζουμε σήμερα, στις εγκαταστάσεις του οποίου λειτούργησε ένα σύγχρονο για την εποχή του οινοποιείο (με υπόγειες δεξαμενές), το οποίο και παρέμεινε ενεργό μέχρι το 1960.
Το 1985 τα αδέρφια Βασίλης και Χρήστος Κανελλακόπουλος, 4η πλέον γενιά οινοποιών, αρχίζουν μια συστηματική προσπάθεια αναβίωσης της οινοπαραγωγής δραστηριότητας του κτήματος, με την παραγωγή τυποποιημένων κρασιών υψηλής ποιότητας. Σε αυτά τα πλαίσια, εκσυγχρονίζονται οι παλιές εγκαταστάσεις με σύγχρονα οινοποιητικά μηχανήματα και οι αμπελώνες επεκτείνονται με νέες φυτεύσεις. Σήμερα, συμμετέχουν ενεργά στην επιχείρηση και μέλη της 5ης γενιάς. Τα αδέρφια Δημήτρης και Λάμπης Κανελλακόπουλος.
Οι αμπελώνες βρίσκονται στην πλειοψηφία τους συγκεντρωμένοι γύρω από τις κατοικίες του κτήματος και σε δυο περιοχές πλησίον του, καλύπτοντας συνολικά μια έκταση 160 στρεμμάτων. Καλλιεργούνται ερυθρές ποικιλίες όπως Μαυροδάφνη, Αγιωργήτικο, Αυγουστιάτης, Syrah και Negroamaro. Ασύρτικο, Ρομπόλα, Viognier και Malvasia aromatic ανήκουν στις λευκές ποικιλίες του κτήματος. Από το 2009 μάλιστα και για πρώτη φορά στην Ελλάδα, καλλιεργείται και η ισπανική ποικιλία Albarino, που δίνει το ομώνυμο λευκό κρασί. Φυσικά, σημαντική και ιστορικής σημασίας θέση ανάμεσα στις ποικιλίες του κτήματος κατέχει η ποικιλία Refosco και το αμπελοτόπι του 1870.
Όλες οι ποικιλίες που καλλιεργούνται εδώ, μεταφράζονται σε 14 ετικέτες με ναυαρχίδες διαχρονικά το Κτήμα Μερκούρη Ερυθρό με 85% Refosco και 15% Μαυροδάφνη, αλλά και το κύριο λευκό κρασί του κτήματος, την Φολόη, με 90% κόκκινο ορεινό Ροδίτη και 10% Viognier.
Το Κτήμα Μερκούρη, εκτός από την οινοπαραγωγική του δραστηριότητα, παράγει και εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο «Κορωνέικης» ποικιλίας και πιστοποιημένης καλλιέργειας από τους ελαιώνες του. Το προϊόν με την εμπορική ονομασία «Κτήμα Μερκούρη εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο», εξάγεται εξ ολοκλήρου σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες.
Η περιήγηση όμως δε σταμάτησε εδώ. Αφού διέσχισα με τον Δημήτρη τους υπέροχους κήπους του κτήματος, όπου πανέμορφα παγώνια έκαναν την εμφάνιση τους, περάσαμε μπροστά από την αγροτική έπαυλη της οικογένειας – ένα πανέμορφο λιθόκτιστο κτίριο ιταλικής αρχιτεκτονικής των μέσων του 19 ου αιώνα, για να καταλήξουμε στο μουσείο του κτήματος. Ένα μικρό λαογραφικό μουσείο αφιερωμένο στην ανάδειξη του αγροτικού πλούτου του περασμένου αιώνα. Στα δύο δωμάτια του, υπάρχουν αγροτικά εργαλεία, παλιά άροτρα, αλλά και σκεύη και αντικείμενα συνδεδεμένα με την καλλιέργεια της σταφίδας. Το εκπληκτικό και άκρως συγκινητικό όμως θέαμα του μουσείου, ήταν κάτι το διαφορετικό.
Στο πλαίσιο της βραχύβιας παράλληλης επαγγελματικής ενασχόλησης του Λεωνίδα Μερκούρη ως ναυτιλιακού πράκτορα στις αρχές του 20 ου αιώνα, σε μία μικρή γωνιά του μουσείου έχει συγκεντρωθεί φωτογραφικό υλικό και αποκόμματα εισιτηρίων όσων έφευγαν από την Ελλάδα με τα μεγάλα πλοία της εποχής αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο. Φθαρμένες εικόνες από το Καρπάθια, το Βικτώρια, το Βασιλεύς Αλέξανδρος κ.ά., που συμβολίζουν μια ολόκληρη εποχή γεμάτη ελπίδα και ανεκπλήρωτα όνειρα.
Το κτήμα προσφέρει σε μικρές και μεγαλύτερες ομάδες επισκεπτών μια σειρά από τουριστικές υπηρεσίες με επίκεντρό τους τον αγροτουρισμό. Περιλαμβάνεται ξενάγηση στους αμπελώνες και ελαιώνες, καθώς και στις εγκαταστάσεις του οινοποιείου, επίσκεψη στο λαογραφικό μουσείο και γευσιγνωσία των προϊόντων του κτήματος.
Κτήμα Μερκούρη
Κορακοχώρι Ηλείας
Τηλ.: 26210 41601
Ώρες επισκέψεων: Δευτέρα-Σάββατο 09:00π.μ.-15:00μ.μ.
