Αξιολογήσεις και αστεράκια για εστιατόρια φωτίζουν πλέον τον ουρανό του Tik Tok. Σιγά τα νέα, θα πείτε. Το έργο το έχουμε ξαναδεί στο Trip Advisor και είναι μπαγιάτικο.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν δώσει τα σκήπτρα της κριτικής (και σε έναν βαθμό και της εξουσίας) στον κυρίαρχο λαό. Τώρα, το πόσο σοβαρά είναι αυτά τα σκήπτρα και πόσο κυρίαρχα ο λαός παρεμβαίνει στον χώρο της εξουσίας, είναι μια άλλη ιστορία που αρκεί να κοιτάξουμε γύρω μας για να καταλάβουμε περί τίνος πρόκειται. Ας έρθουμε όμως στο προκείμενο.
Το έργο το έχουμε ξαναδεί μέσα από τις στήλες του Trip advisor. Και επειδή οι χρήστες του Tik Tok, οι οποίοι θα κληθούν να αποφανθούν, προφανώς με «σοβαρότητα» και να δικάσουν, να αθωώσουν ή να καταδικάσουν εστιατόρια και ταβέρνες, μάλλον κάθε άλλο παρά καλύτεροι είναι από τους κάθε λογής αυτόκλητους σχολιαστές κριτικούς, αυτό που θα προκύψει είναι πιθανότατα ένας νέος Αρμαγεδών για τον χώρο της εστίασης. Όχι βέβαια ότι θα κάνει και μεγάλη ζημιά. Οι άσχετοι θα παραμείνουν ή θα γίνουν περισσότερο άσχετοι και οι ελάχιστοι φίλοι της ποιότητας μάλλον δεν πρόκειται να ασχοληθούν με την όλη ιστορία, εκτός αν θέλουν να το διασκεδάσουν. Δυστυχώς όμως, παρά το γεγονός ότι ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης κάθε μορφής είναι να ανεβάσει το επίπεδο της παιδείας των όσων ασχολούνται με αυτά τα πράγματα, τα περισσότερα πάνε από το κακό στο χειρότερο.
Από τον κάθε άσχετο, ο οποίος πιστεύει ότι έχει σοβαρή άποψη και κρίση, μέχρι τα κάθε λογής μέσα ενημέρωσης, όλοι γράφουν ό,τι τους κατέβει (για να μην παρεξηγηθώ, προφανώς υπάρχουν και εξαιρέσεις αλλά είναι λίγες) και το κοινό χειροκροτεί.
Έτσι λοιπόν, όταν το 15% των επισκεπτών του τριάστερου και διάσημου εστιατορίου Louis 15 στο Μονακό θεωρεί ότι το συγκεκριμένο εστιατόριο είναι κακό και όταν πολύς κόσμος εύπορος (εξ ιδίας πείρας) θεωρεί πχ το Bill and Coo πανάκριβο και την πιτσαρία μιας μυκονιάτικης παραλίας εξαιρετική, τα σχόλια περιττεύουν.
Όπως προείπα όμως, ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης, εκτός από ενημερωτικός πρέπει να είναι και εκπαιδευτικός. Η άγνοια του απλού πολίτη συγχωρείται. Από όσους όμως ασχολούνται ενημερωτικά ή επαγγελματικά με το αντικείμενο, φυσικά όχι. Η δημιουργία σε ένα ενημερωτικό μέσο sections που οδηγούν σε λάθος πληροφόρηση, με παράλληλη εμμονή σε αντιλήψεις του τύπου «αυτό λέει ο κόσμος» ή «ο κόσμος ξέρει» κλπ., είναι επικίνδυνη και ξεπερασμένη. Άλλωστε, κάποτε ο κόσμος που «ήξερε» όταν του ζητήθηκε να διαλέξει ανάμεσα στον Χριστό και στον Βαραββά έκραξε «άρον άρον». Όσο για τον άρχοντα εκείνου του καιρού, ένιψε τας χείρας του.
Αφήνοντας κατά μέρος τις γελοιότητες, την αδιαφορία και την άγνοια των πολλών, όχι μόνο για το φαγητό αλλά και για άλλα πολύ σοβαρά θέματα όπως πχ η μετατροπή της Γάζας σε κοσμική Ριβιέρα, θα πούμε για πολλοστή φορά μερικά πράγματα για το τι σημαίνει αξιολόγηση γευστικών προϊόντων.
Καταρχάς, οι λίγοι που κάνουν τη δουλειά του αξιολογητή (η οποία κάθε άλλο παρά ευχάριστη είναι, αλλά αντίθετα, είναι κουραστική και επίπονη χωρίς καμία σχέση με τη λέξη διασκέδαση) όταν επισκέπτονται ένα εστιατόριο, συμπεριφέρονται περίπου όπως ένας τεχνικός που εξετάζει ένα αυτοκίνητο που βρίσκεται στα ΚΤΕΟ για να αποφανθεί αν είναι ασφαλές, αν μπορεί να κυκλοφορήσει και αν η οδήγησή του προκαλεί ευχαρίστηση. Ένας αξιολογητής πρέπει να δοκιμάσει συγκεκριμένο αριθμό πιάτων με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Πρέπει να δοκιμάσει, ας πούμε, ένα πιάτο, το οποίο θα του επιτρέψει να αξιολογήσει την ποιότητα, τη φρεσκάδα και τη γευστική αρτιότητα της πρώτης ύλης. Πρέπει να δοκιμάσει ένα πιάτο με ισχυρό μαγειρικό μετασχηματισμό, για να αντιληφθεί αν το συγκεκριμένο πιάτο είναι μαγειρικά επαρκές. Πρέπει να δοκιμάσει ένα πιάτο, για να καταλάβει, εάν η πληθώρα των υλικών που χρησιμοποιείται είναι διακριτή στο τελικό αποτέλεσμα και αν προσφέρει ή όχι κάτι θετικό στην ποιότητα του πιάτου. Θα έλεγα ότι αυτά είναι τα κυριότερα στοιχεία τα οποία αναζητά ένας σοβαρός αξιολογητής. Υπάρχουν κι άλλα, αλλά ας πούμε ότι αυτά είναι λεπτομέρειες.
Όπως και στην περίπτωση ενός οδηγού- δοκιμαστή ενός νέου μοντέλου αυτοκινήτου, έτσι και στην περίπτωση της γεύσης τα συμπεράσματα που βγαίνουν είναι συχνά δυσνόητα και αδιάφορα για τον απλό καταναλωτή. Όμως, από αυτές τις αδιάφορες διαπιστώσεις και τα δυσνόητα για τους πολλούς συμπεράσματα, τα αυτοκίνητα που οδηγούμε καθημερινά έχουν βελτιωθεί, έχουν γίνει πιο ασφαλή και πιο άνετα. Το ίδιο ισχύει και με το φαγητό: Οι απόψεις που διατυπώνονται, σταδιακά περνάνε στην καθημερινότητα, οι αξιολογήσεις και οι βραβεύσεις λειτουργούν θετικά σε ό,τι έχει σχέση με την ευγενή άμιλλα των επαγγελματιών και το αποτέλεσμα είναι καλύτερα εστιατόρια, πιο γευστικό φαγητό και γενικά βελτίωση του γευστικού επιπέδου, όχι απλά των εστιατορίων αλλά και των καταναλωτών.
Δυστυχώς, στον πλανήτη γη της ελεύθερης οικονομίας και της ασύδοτης ιδιωτικής πρωτοβουλίας όλα είναι θεμιτά. Όπως επί παραδείγματι το να πουλάμε διατροφικά προϊόντα, τα οποία οδηγούν στην παχυσαρκία, όχι μόνο χωρίς προειδοποίηση, αλλά και με εντατική διαφήμιση για να κάνουμε όσο γίνεται περισσότερους να τα καταναλώσουν. Θα με ρωτήσει κάποιος, γιατί τα γράφω όλα αυτά αφού ξέρω ότι θα περάσουν απαρατήρητα και ότι δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να σταματήσουμε μια πορεία, η οποία (όχι μόνο για το φαγητό) είναι εξόφθαλμα κατηφορική. Θα απαντήσω πολύ απλά ότι αυτό επιβάλλει το καθήκον και ο σεβασμός στην προσωπική αξιοπρέπεια. Κάποιοι θα χαμογελάσουν. Δεν πειράζει. Έτσι κι αλλιώς δημοκρατία έχουμε και ο καθένας μπορεί να λέει την γνώμη του.
