Η vodka λεμόνι δεν είναι cocktail. Ούτε το whisky cola.
Αλλά η αφρώδης ανάμειξη από το τριών ετών παλαιωμένο απόσταγμα με αρώματα κανέλας, ξηρών καρπών και μπαχαρικών, με καπνιστό τέλειωμα, συνδυασμένο με γεύσεις βανίλιας, καφεΐνης και έλαια μοσχολέμονου, σερβιρισμένα σε Collins ποτήρι με πάγο, τι είναι; Σας προλαβαίνω…
Whisky cola είναι και πάλι. Απλώς αναλύουμε τη γεύση του whisky (όλα είναι τουλάχιστον τριών ετών και έχουν συνήθως τα αρωματικά στοιχεία που αναφέρουμε μέχρι τη λέξη “συνδυασμένο”) και η cola είναι αναψυκτικό που βασίζεται στα υπόλοιπα αρώματα!
Πολλοί μπορεί να συμφωνήσουν πως είναι cocktail! Τι έχει να ζηλέψει από το πασίγνωστο και πολυαγαπημένο Cuba Libre; Είναι γευστικό, δροσερό και πολύπλοκο… Το σίγουρο είναι όμως πως κανένας δεν θα δεχόταν το απλό whisky cola με χρέωση cocktail! Γιατί όμως το Cuba Libre να το πληρώνουμε με την επιβάρυνση του cocktail;
Στις παρέες των βιρτουόζων bartenders, κάτι τέτοιες συζητήσεις είναι ατέρμονες. Ψάχνουν ιστορικά στοιχεία που δικαιολογούν ή καταρρίπτουν τις θεωρητικά «αδιάσειστες» ιστορικές αποδείξεις για την γέννηση του όρου cocktail. Φάσκουν και αντιφάσκουν στην ερώτηση αν το Cuba Libre είναι όντως cocktail στα μάτια του θαμώνα τους.
Κάνοντας μια έρευνα σε εντός και εκτός Ελλάδος λεξικά, κατάλαβα πως δεν έχουν ασχοληθεί πολύ για να βρουν μια ακριβή επεξήγηση.
Σύμφωνα με την επεξήγηση του Cambridge dictionary: a drink, usually an alcoholic one, made by mixing two or more drinks together “ποτό, συνήθως αλκοολούχο, που παρασκευάζεται με την ανάμειξη δύο ή περισσότερων ποτών μαζί”… Πιο γενικά πεθαίνεις… Ενώ το Oxford Dictionaries ορίζει ως cocktail An alcoholic drink consisting of a spirit or spirits mixed with other ingredients, such as fruit juice or cream “αλκοολούχο ποτό που αποτελείται από αλκοόλ ή αποστάγματα αναμεμειγμένα με άλλα συστατικά, όπως χυμό φρούτων ή κρέμα”… με αυτή την επεξήγηση χάσαμε τη χρήση των αναψυκτικών ή τα cocktail χωρίς αλκοόλ… Ενώ τέλος το Merriem Webster λεξικό εξηγεί: the meaning of COCKTAIL is a usually iced drink of wine or distilled liquor mixed with flavoring ingredients “η έννοια του COCKTAIL είναι ένα συνήθως παγωμένο ποτό κρασιού ή αποσταγμένου ποτού αναμεμειγμένο με αρωματικά συστατικά…”, οκ, ίσως καλύτερο, αλλά και πάλι αντιπαραθέτω πως έχω δοκιμάσει υπέροχα cocktails με μπίρα, ή νερό κεφίρ ή πολλά άλλα συστατικά, που η νέα γενιά αλχημιστών barmen χρησιμοποιεί.
Αφού δεν κατάφερα να βγάλω άκρη με τα διεθνή λεξικά, άρχισα να ψάχνω πότε ξεκίνησε η χρήση της λέξης cocktail. Την πρώτη δημοσιευμένη αναφορά της λέξης τη βρίσκουμε στο Farmer’s Cabinet (Amherst, New Hampshire, 28 Απριλίου 1803). Ο δημοσιογράφος ανέφερε το cocktail ελιξίριο ενός πολύ χαλαρού τύπου, με τάσεις hangover από τις 11 το πρωί «…ήπιε ένα ποτήρι κοκτέιλ -εξαιρετικό για το κεφάλι».
Στο βιβλίο του, «Imbibe!», ο David Wondrich στην πρώτη έντυπη συνταγή cocktail το 1831, προέτρεπε να βάλουμε το ένα τρίτο αλκοόλ (κονιάκ, τζιν ή ρούμι) σε ένα μείγμα από νερό, bitters, ζάχαρη και μοσχοκάρυδο…
Ψάχνοντας λίγο πιο βαθιά στην ιστορία, βρήκα διάφορες πιθανές αναφορές που εξηγούν την ετυμολογία της λέξης. Ουρές κόκορα (cock tails) που χρησιμοποιούσαν σε αποικιακά ποτά στην Αμερική ή γαλλικά εντυπωσιακά δοχεία αυγού (cocouteux) στα οποία αναμειγνύανε bitters για τη δημιουργία φαρμάκων.
Εγγλέζους ναύτες που πίνανε στο Μεξικό ποτά, ανακατεμένα με «cola de gallo» (cock’s tail). Μια μακριά φυτική ρίζα παρόμοιου σχήματος με την ουρά του κόκορα, που χρησιμοποιούνταν για το ανακάτεμα των ποτών.
Μία ακόμα ενοχλητική και καθόλου γευστική αναφορά για την ετυμολογία της λέξης έχει να κάνει με τη συνταγή του cock ale. Ανάμειξη πολτοποιημένης μπίρας με… οτιδήποτε μπορεί να φάει ένας πετεινός πριν ξεκινήσει κοκορομαχίες.
Δυστυχώς, όμως, καμία από αυτές τις ιστορίες δεν βοηθάει στην τωρινή εξήγηση της έννοιας cocktail.
Ίσως επειδή οι θαμώνες των cocktail bars τα αναγνωρίζουν περισσότερο ως κατάσταση και όχι μόνο ως γεύση. Πολλές φορές πιστεύω ότι ένα whisky cola με μία ταιριαστή γαρνιτούρα, σε ένα όμορφο ποτήρι, σερβιρισμένο με ένα μεγάλο κομμάτι καθαρού πάγου, συνοδευμένο με το κατάλληλο γευστικό ταίρι, σε ένα χώρο με καλαίσθητη διακόσμηση, αντίστοιχη μουσική και εκπαιδευμένο προσωπικό, ίσως να είναι «περισσότερο» cocktail από ένα zombie στη συνοικιακή ταβέρνα.
Με όλες αυτές τις νέες τεχνικές, την ασύλληπτη εφευρετικότητα των νέων bartenders, παρέα με τα σύνθετα υλικά που μας δίνουν οι εταιρίες, είναι πολύ δύσκολο να περιγράψουμε τι είναι το cocktail, βάσει υλικών. Είναι πολύ πιο κατανοητό να το εξηγήσουμε ως ένα concept που συνδυάζει όλες τις αισθήσεις και μεταφράζεται σε μία γεύση. Τι μαγαζί θα δούμε, τι μουσική θα ακούσουμε, τι θα μυρίσουμε στο χώρο, σε τι κάθισμα θα ακουμπήσουμε και ποιος θα μας καθοδηγήσει για να βρούμε τη γεύση που θα μας ικανοποιήσει… Και μετά, σαν κατακλείδα, τι θα πιούμε… Ας προσθέσουμε και την επίγευση, που πηγάζει από το ύψος του λογαριασμού.
Έχουμε την τύχη να ζούμε σε μία χώρα που το bartending είναι πολύ ανεπτυγμένο. Κάποια από τα καλύτερα μπαρ στον κόσμο βρίσκονται εδώ! Οι Έλληνες bartenders θεωρούνται από τους καλύτερους του κόσμου. Άρα το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να τους εμπιστευτείτε και να τους αφήσετε να σας μυήσουν στη γευστική και μερικές φορές «θεατρική» μυσταγωγία που κρύβεται πίσω από το concept cocktail.
