Η Ανδριανή Παπαλέκα είναι μια εικαστικός που ξεκίνησε να ζωγραφίζει σε μια ώριμη φάση της ζωής της. Έχοντας δαμάσει πλέον το συναίσθημα, καταφέρνει με μοναδικό τρόπο να του δίνει μορφή και να το αποτυπώνει στον καμβά της. Καθώς οι πίνακές της έχουν βρει τη θέση τους σε εκθέσεις και ιδιωτικές συλλογές, η ίδια μας ανοίγει το προσωπικό βιβλίο της τέχνης και της ζωής της σε μια εκ βαθέων συνέντευξη.
Τι σας ώθησε να ξεκινήσετε να ζωγραφίζετε σε μεγαλύτερη ηλικία; Ήταν κάτι που σκεφτόσασταν για χρόνια ή προέκυψε αυθόρμητα;
Καθώς στα παιδικά μου χρόνια δεν υπήρχε το internet και η πρόσβαση σε μουσεία ή πινακοθήκες ήταν περιορισμένη, δηλαδή μόνο μέσα από σχολικές επισκέψεις, τη ζωγραφική την γνώρισα και την αγάπησα μέσα από τα σχολικά βιβλία και κυρίως από τη Γλώσσα του δημοτικού. Οι εικονογραφήσεις από μεγάλους ζωγράφους της μεταπολεμικής Ελλάδας, όπως ο Φασιανός, ο Σπεράντζας, ο Χουλιάρας και πολλοί άλλοι, ήταν αρκετές για να γοητευτώ με την τέχνη της ζωγραφικής. Επειδή όμως μεγάλωσα και σε μια εποχή, κατά την οποία ο καλός μαθητής ή μαθήτρια έπρεπε να περάσει σε μια καλή σχολή, μπήκα και εγώ σε αυτή την διαδικασία, παραμερίζοντας επιθυμίες και την όποια κλίση μου – ευτυχώς, σήμερα αυτές οι νοοτροπίες φθίνουν – και όπως όλοι οι νέοι των ‘90s, σχολή, δουλειά, οικογένεια. Όταν οι δύο κόρες μου μεγάλωσαν και θέλησα να κάνω κάτι πλέον για τον εαυτό μου, ξεκίνησα με την ζωγραφική. Παρακολούθησα μαθήματα σχεδίου και χρώματος σε εργαστήρια, δίπλα σε εξαιρετικούς δασκάλους.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίσατε ξεκινώντας τη ζωγραφική σε αυτό το στάδιο της ζωής σας;
Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισα είναι ότι ξαφνικά διαπίστωσα ότι ζωγραφική δεν είναι μόνο ένα καλό σχέδιο ή μια αρμονία χρωμάτων. Βίωνα καταστάσεις, είχα συναισθήματα και ξαφνικά τα περνούσα στον καμβά. Κάποιες φορές αισθανόμουν ότι στο μυαλό μου υπήρχε ένας χείμαρρος ιδεών και αισθημάτων που θα έπρεπε να περάσει στον καμβά. Στο σημείο αυτό διαπίστωσα ότι οποιοδήποτε συναίσθημα, πεποίθηση και αίσθηση μπορούν να αποτυπωθούν στον καμβά αρκεί να έχεις τη γνώση και την εμπειρία, όπως το σχέδιο και η τριβή πάνω σε διάφορες τεχνικές και υλικά.
Πώς περιγράφετε το στυλ και την αισθητική των έργων σας; Επηρεαστήκατε από άλλους καλλιτέχνες ή κινήματα;
Τον τελευταίο καιρό με έχει επηρεάσει η αφηρημένη τέχνη, η αρμονία και ο συνδυασμός των χρωμάτων είναι κάτι που με διευκολύνει να αποτυπώσω τα συναισθήματα μου. Θεωρώ ότι η ζωγραφική μου, ακούσια έχει πολλά στοιχεία φωβισμού. Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε από πρακτικούς λόγους- δουλεύω αποκλειστικά με ακρυλικά- είτε γιατί η ζωγραφική είναι ο μοναδικός τομέας της ζωής μου, όπου μπορώ να δώσω όση ένταση θέλω. Σίγουρα με έχουν επηρεάσει οι Έλληνες καλλιτέχνες συμπεριλαμβανομένου κυρίως του Τσαρούχη.
Ποιος είναι ο κύριος στόχος σας όταν δημιουργείτε ένα έργο; Τι συναισθήματα θέλετε να προκαλεί στους δέκτες;
Άλλοτε ο στόχος είναι να κάνω ένα παιχνίδι με τα χρώματα που θα ξεκινήσει δειλά, αλλά στην πορεία θα εξελιχθεί σε ένα δημιούργημα που θα με ξαφνιάσει ως προς το τι μπορώ να καταφέρω. Αυτό συμβαίνει, όχι γιατί είμαι κάποια ιδιοφυΐα στην ζωγραφική, αλλά γιατί ό,τι φτιάχνεται με αγάπη, αποκτά προσωπικότητα και χαρακτήρα, τόσο που αυτονομείται από εμάς. Κάτι αντίστοιχο με τα παιδιά μας.
Υπάρχει πάντα η αγωνία για το αν ένα έργο μου αρέσει ή έστω αν είναι κατανοητό. Σίγουρα ζωγραφίζω για εμένα αλλά θέλω να επικοινωνώ με το κοινό. Σίγουρα δεν μπορεί ένα έργο μου να αρέσει σε όλους, αλλά θα ήθελα να δημιουργεί ένα συναίσθημα.
Πώς αισθανθήκατε όταν πήρατε μέρος στην πρώτη σας έκθεση; Πώς ήταν η εμπειρία της αλληλεπίδρασης με το κοινό;
Υπήρχε εννοείται χαρά και ενθουσιασμός, αλλά και συγχρόνως και ένα αίσθημα ντροπής, λόγω έκθεσης. Υπήρχε και υπάρχει δυσκολία στο να περιγράψω ένα έργο μου, από τη σύλληψη της ιδέας και το πως αποτυπώνεται αυτή πάνω στον καμβά. Είχα περιέργεια και αγωνία να μάθω τι αισθανόταν το κοινό, όσο στεκόταν απέναντι στα έργα μου.
Ποια ήταν η πρώτη σας πώληση έργου; Τι συναισθήματα σας προκάλεσε αυτή η στιγμή;
Η πρώτη πώληση έργου έγινε μετά από παραγγελία από έναν φίλο και συνάδελφο. Ήταν πρωτόγνωρο το συναίσθημα. Ξαφνιάστηκα και αγχώθηκα. Είδα ότι κάποιος πίστεψε σε εμένα. Μου έδωσε κίνητρο να δουλέψω και να βάλω τα δυνατά μου. Αυτό που απολαμβάνω όταν ζωγραφίζω για φίλους είναι ότι επιλέγω εγώ το θέμα με βάση τον χαρακτήρα τους και τις δραστηριότητές τους και νιώθω μεγάλη ικανοποίηση όταν βλέπω τη συγκίνηση στο πρόσωπό τους.
Πώς συνδυάζετε τη ζωγραφική με την υπόλοιπη καθημερινότητά σας; Υπάρχουν δυσκολίες στο να αφιερώσετε χρόνο στην τέχνη σας;
Καθημερινά είμαι σε μια προσπάθεια να εξισορροπήσω οικογένεια, εργασία και την αγάπη μου για την ζωγραφική. Η ζωγραφική μου δίνει την απαιτούμενη ενέργεια για να ανταπεξέλθω στην καθημερινότητα. Βέβαια, δε θεωρώ ότι η δουλεία μου ή η οικογένεια μου δεν ανατροφοδοτούν τη ζωγραφική μου. Τόσο η οικογένεια όσο και η εργασία είναι επαφή με άτομα, είναι επικοινωνία, αυτόματα μιλάμε για αισθήματα και συναισθήματα. Η οικογένεια σου προκαλεί ασφάλεια, θαλπωρή αλλά και ώρες-ώρες σε εγκλωβίζει σε μια αυτοκριτική, είμαι καλή μητέρα; Είμαι καλή σύντροφός; Και γενικότερα όλες αυτές τις ανασφάλειες που βιώνει μια γυναίκα.
Σίγουρα θα ήθελα περισσότερο χρόνο για να αφοσιωθώ στην τέχνη, όχι μόνο ζωγραφίζοντας αλλά και ταξιδεύοντας σε γκαλερί εντός και εκτός Ελλάδας. Σίγουρα το διαδίκτυο σου ανοίγει ορίζοντες, αλλά κάποια στιγμή αναζητάς και το απτό και όλο το βίωμα.
Τι ρόλο έπαιξε η οικογένεια και οι φίλοι σας στην απόφασή σας να ασχοληθείτε με τη ζωγραφική; Σας στήριξαν;
Πάρα πολύ μεγάλο ρόλο. Τη ζωγραφική την ξεκίνησα σε μια φάση της ζωής μου που και οι δύο κόρες μου έφυγαν από την νηπιακή ηλικία. Βλέποντας ο σύζυγός μου την κόπωση μου, με παρακίνησε να ασχοληθώ με το hobby μου, ώστε να «γεμίσω» μπαταρίες. Κάθε συμμετοχή μου σε έκθεση αντιμετωπίζεται με χαρά. Επειδή ζωγραφίζω μέσα στο καθιστικό μας, κάθε μου έργο είναι εκτεθειμένο και γίνεται αντικείμενο συζήτησης για όσο διαρκεί η δημιουργική φάση. Γίνεται ακόμα και σκληρή κριτική.
Ποιο είναι το επόμενο βήμα στην καλλιτεχνική σας πορεία; Έχετε κάποιον συγκεκριμένο στόχο ή όνειρο που θέλετε να επιτύχετε;
Θέλω κάποια στιγμή να δώσω εξετάσεις για την Καλών Τεχνών και να γνωρίσω και άλλες μορφές τέχνης. Πιστεύω ότι θα μου δώσει άλλες οπτικές. Θεωρώ ότι όποιος ασχολείται με τις τέχνες αυτή την εποχή έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα, το διαδίκτυο. Από τα social media μέχρι τις διαδικτυακές gallery, όλος ο κόσμος έχει πρόσβαση στην τέχνη και εννοείται οι ίδιοι οι καλλιτέχνες είναι σε μια ανατροφοδότηση. Συστήνονται εικαστικές κολεκτίβες με καλλιτέχνες από κάθε γωνία της γης και αυτή η ώσμωση πολιτισμών είναι αυτό που θέλουμε για τον σύγχρονο πολιτισμό. Δαιμονοποιούμε την παγκοσμιοποίηση γιατί έχουμε στο μυαλό μας μόνο την οικονομική πλευρά και τα αρνητικά της. Οι τέχνες, ο πολιτισμός, οι γαστριμαργικές συνήθειες των λαών, τα ήθη και τα έθιμα τους, πλέον μπλέκονται καταργώντας τα σύνορα και εκεί διαπιστώνεις ότι όλοι έχουμε κάτι κοινό να πούμε.
Τι συμβουλή θα δίνατε σε κάποιον που σκέφτεται να ξεκινήσει κάτι νέο και δημιουργικό, αλλά διστάζει;
Να το τολμήσει άμεσα. Μέσα από το ταξίδι μου με την ζωγραφική έμαθα ότι δεν υπάρχει ηλικία. Αισθάνεσαι ότι ξαφνικά δεν σου φτάνει η ζωή για να κάνεις αυτό που θες. Αλλάζεις ευρύτερα οπτική για την ζωή και αυτό σε βοηθάει να το μεταδόσεις στους γύρω σου. Καταρρίπτονται κλισέ του τύπου πάρε ότι μπορείς μέχρι το Λύκειο και τα εικοσιπέντε σου, αντιλήψεις μιας άλλης εποχής που γεμίζουν με πτυχία μόνο τοίχους , καταπνίγοντας επιθυμίες και όνειρα.