Η Άνω Πόλη βρίσκεται ανάμεσα στα ανατολικά, βόρεια και δυτικά τείχη, κοιτώντας τη Θεσσαλονίκη από ψηλά. Επιβλητική όταν τη βλέπεις από την παραλία, γοητευτική όταν περπατήσεις στα πολυκαιρισμένα πλακόστρωτά της, μοιάζει να κρύβει στο εσωτερικό της όλα τα ιστορικά μυστικά της πόλης.
Ο χρόνος εδώ σταματάει· ο επισκέπτης, περπατώντας, φεύγει από την πολύβουη καθημερινότητα και ταξιδεύει αλλού. Αναπόσπαστο κομμάτι της γοητείας και της ιστορίας της είναι τα διάσπαρτα ταβερνάκια που βρίσκονται στα δρομάκια της. Πριν από μια δεκαετία, ήταν περισσότερα. Ως κάτοικος Άνω Πόλης, έχω γευματίσει σχεδόν σε όλα τα τελευταία 20 χρόνια, αλλά κάποια δεν άντεξαν στο πέρασμα του χρόνου. Κάποια, όμως, μένουν ακέραια και αλώβητα, σταθεροί στυλοβάτες της παράδοσης και της ιστορίας της γαστρονομίας της πόλης και της Μακεδονίας. Αυτά τα μαγαζιά επέλεξα να παρουσιάσω σε αυτό το γαστρονομικό οδοιπορικό μου.
Δόξα
Στις παρυφές της Άνω Πόλης, ανεβαίνοντας την Αποστόλου Παύλου, συναντά κάποιος τη Δόξα. Ένα μικρό ταβερνάκι, γοητευτικό, στο οποίο μόλις μπαίνεις μέσα, αισθάνεσαι πως ο χρόνος σε ταξιδεύει πίσω: ξύλινα τραπεζάκια και καρέκλες, καρό τραπεζομάντηλα, παραδοσιακή κουζίνα με γυάλινη βιτρίνα και μια παλιά σόμπα στο κέντρο του μαγαζιού, η οποία ζεσταίνει τον χώρο και το ψωμί πριν σερβιριστεί στα τραπέζια. Οι τοίχοι είναι καλυμμένοι από κάδρα με παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης και τα ράφια με παραδοσιακά τσίγκινα κανάτια κρασιού.
Η ιστορία εδώ ξεκινάει το 1968, όταν ο Αναστάσιος Παπαδόπουλος δημιούργησε τη Δόξα, η οποία πήρε το όνομά της από την ποδοσφαιρική ομάδα της Δόξας Δράμας, μιας και η οικογένειά του είχε καταγωγή από τη Δράμα. Στην αρχή λειτουργούσε ως καφενείο, αλλά πολύ γρήγορα, μετά την ενασχόληση και της δεύτερης γενιάς της οικογένειας, του Γιώργου και της Νίκης Παπαδοπούλου, προστέθηκε και το φαγητό στο μενού. Πλέον, το μαγαζί έχει περάσει στα σίγουρα χέρια της τρίτης γενιάς, του Τάσου και της Λαμπρινής, οι οποίοι διατηρούν ακέραιο τον παραδοσιακό χαρακτήρα του μαγαζιού.
Οι θαμώνες συγκαταλέγονται τόσο ανάμεσα σε νεαρό κόσμο και φοιτητές από την τριγύρω περιοχή, όσο και σε σταθερούς παλιούς πελάτες, οι οποίοι τρώνε ακόμα και καθημερινά, όπως μας ανέφερε ο Τάσος Παπαδόπουλος.
Η κουζίνα έχει λίγα πράγματα, αλλά όλα παραδοσιακά και μαμαδίστικα, χωρίς καμιά νεωτεριστική επιρροή. Οι ίδιες συνταγές του παππού του Τάσου παραμένουν μυστικό καλά φυλαγμένο, αλλά παράλληλα αναλλοίωτες και πεντανόστιμες. Εδώ θα γευτείς αυθεντικό σαγανάκι από τηγανητό κεφαλοτύρι ή φέτα. Άχαστη η ζουμερή χοιρινή τηγανιά με λίγο πράσο, η λεμονάτη τηγανιά κοτόπουλου, αλλά και το διάσημο τηγανητό μοσχαρίσιο συκώτι της Δόξας, ξεροψημένο και τραγανό όσο πρέπει. Το πιάτο, όμως, που δεν πρέπει με τίποτα να παραλείψει κάποιος, είναι τα τηγανητά κεφτεδάκια, τα οποία είναι από τα καλύτερα της πόλης κατά την ταπεινή μου άποψη: ξεροψημένα εξωτερικά όσο πρέπει, μαλακά και ζουμερά μέσα και αρωματικά από τον μαϊντανό και το χάδι του σκόρδου. Μόνο η γιαγιά μου τα έκανε καλύτερα και, πλέον, όταν τα αναπολώ, πάντα φροντίζω να κάνω μια επίσκεψη για να τα θυμηθώ.
Τις καθημερινές φροντίστε να το επισκεφτείτε νωρίς το βραδάκι για να το προλάβετε ανοιχτό, ενώ Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή θα ήταν καλό να κάνετε και μια κράτηση αν θέλετε να βρείτε τραπέζι ή να προλάβετε κεφτεδάκια και τηγανιά. Λίστα εμφιαλωμένων κρασιών δεν υπάρχει, αν και θα ταίριαζε δίπλα στα καλομαγειρεμένα κρεατικά του μαγαζιού.
📍 Αποστόλου Παύλου 25
☎ 2310202608
💶 Τιμή: 10 – 16€ το άτομο (χωρίς αλκοόλ)
⏰ Ώρες λειτουργίας:
- Δευτέρα: Κλειστά
- Καθημερινές: 13:00 – 23:00
- Σάββατο: 13:00 – 00:00
- Κυριακή: 13:00 – 19:00
Ίγγλις
Ανηφορίζοντας την Αποστόλου Παύλου, περνάς την πλατεία Καλλιθέας και, παίρνοντας την Ανδοκίδου, στη γωνία που συναντάει την Ηροδότου, πέφτεις πάνω στο Ίγγλις. Ένα μικρό ταβερνάκι με πέργκολα στον εξωτερικό του χώρο, καλυμμένη με κισσό και αμπέλι. Μέσα, από τις μεγάλες πολυκαιρισμένες τζαμαρίες, πέφτει το μάτι σου πάνω στα ξύλινα τραπεζοκαθίσματα που θυμίζουν καφενέ, ξύλινα έπιπλα-αντίκες και στην παραδοσιακή ανοιχτή κουζίνα μιας παλιάς ταβέρνας.
Μοιάζει να έχει βγει από άλλη εποχή, σαν να ήταν πάντα εκεί και να μεγάλωσε μαζί με την ιστορία της Άνω Πόλης που χάνεται στο πέρασμα των χρόνων. Ο θρύλος του Ίγγλις ταξιδεύει στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν ξεκίνησε στη σημερινή Νέα Αγχίαλο, όπου την εποχή του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου βρισκόταν το στρατηγείο του Αγγλικού στρατού. Ο στρατός τροφοδοτούνταν με κρασί από μετανάστες της Ανατολικής Ρωμυλίας, το οποίο ονομάστηκε “ίγγλις”. Το 1960, οι απόγονοι μιας οικογένειας μεταναστών αποφάσισαν να μεταφέρουν το ταβερνάκι στην τωρινή του θέση και να πουλάνε το κρασί τους, συνοδεύοντάς το με φαγητό.
Κάποια από εκείνα τα βαρέλια ίσως και να σώζονται ακόμα στο υπόγειο, όπως μας ανέφερε ο τωρινός ιδιοκτήτης, Λάζαρος Λαζαρίδης. Συχνά συναντάς τουρίστες ή επισκέπτες που, αφού έχουν κουραστεί από την ανηφόρα, ρωτάνε πώς να βρουν το μαγαζί. Οι θαμώνες είναι κυρίως γείτονες ή κάτοικοι των γύρω περιοχών, ανεξαρτήτως ηλικίας, οι οποίοι συρρέουν για να δοκιμάσουν τις αυθεντικές παραδοσιακές συνταγές του Λάζαρου.
Ο Λάζαρος Λαζαρίδης είναι αυτοδίδακτος μάγειρας που διαλέγει ο ίδιος τα βιολογικά λαχανικά που του φέρνουν οι προμηθευτές, ενώ αφιερώνει τον ελεύθερο χρόνο του σε βίντεο και βιβλία γνωστών σεφ, όπως ο Σωτήρης Ευαγγέλου, για να βελτιώνει συνεχώς την τεχνική του.
Την τελευταία φορά δοκίμασα έναν εξαιρετικό βουβαλίσιο καβουρμά με κόκκινη πιπεριά και αυγό μάτι, ένα πιάτο φαινομενικά απλό, αλλά πολύ δύσκολο στην εκτέλεση. Ο καβουρμάς ήταν ζουμερός και το αυγό ακριβώς στη σωστή θερμοκρασία, ώστε να μην είναι παραψημένο και να ρέει πάνω στο κρέας μόλις το αγγίξεις
Το παραδοσιακό μπουγιουρντί, με φέτα, ολόκληρες φέτες ντομάτας και καυτερή πιπεριά, είναι ένα από τα αγαπημένα μου πιάτα. Η υφή του είναι κρεμώδης, καθώς η φέτα αποκτά τη σωστή θερμοκρασία για να γίνει πλούσια και λιπαρή. Άχαστο το χειροποίητο τηγανητό πικάντικο λουκάνικο, ενώ δεν πρέπει να χάσετε την πανσέτα φούρνου: ο Λάζαρος την αφήνει στη γάστρα για 15-16 ώρες και, πριν τη σερβίρει, την περνάει για 2 λεπτά από το τηγάνι, χαρίζοντάς της υπέροχη καραμελωμένη κρούστα.
Υπάρχουν κάποια αναγνωρίσιμα εμφιαλωμένα κρασιά, αλλά ο κατάλογος θα μπορούσε να είναι πιο πλούσιος, δεδομένης της ποιότητας της κουζίνας. Φροντίστε να ενημερωθείτε πριν την άφιξή σας για πιθανή ζωντανή μουσική και κάντε κράτηση, γιατί διαφορετικά δύσκολα θα βρείτε τραπέζι.
📍 Ηροδότου 32
☎ 2310204678
💶 Τιμή: 12-22€ το άτομο (χωρίς αλκοόλ)
⏰ Ώρες λειτουργίας:
- Καθημερινές: 18:00 – 00:00
- Σαββατοκύριακο: 13:00 – 00:00
